مستضعفينى كه نه قدرت بر درك مفاهيم كفر و شرك دارند و نه مى‌توانند دشمنى كنند و نه به راهى هدايت مى‌شوند كه مؤمن عارف باشند.

اينان اصحاب اعراف‌اند، كه خداوند در باره اينان مشيّت دارد: اگر خداوند يكى از اينان را وارد آتش كند بخاطر گناه اوست، و اگر از او درگذرد به رحمت خويش رفتار كرده است.

مؤمن، كافر، مستضعف‌

عرض كردم: اصلحك اللَّه، آيا مؤمن عارف داعى‌[1] داخل آتش مى‌شود؟ فرمود: نه.

عرض كردم: آيا كسى كه امامش را نشناسد داخل بهشت مى‌شود؟ فرمود: نه، مگر آنكه خدا بخواهد.

عرض كردم: آيا كافر يا مشرك داخل بهشت مى‌شوند؟ فرمود: جز كافر كسى داخل آتش نمى‌شود مگر آنكه خدا بخواهد.

عرض كردم: اصلحك اللَّه، هر كس با ايمان به خدا و معرفت به امامش و اطاعت او خدا را ملاقات كند، از اهل بهشت است؟ فرمود: آرى، اگر خدا را ملاقات كند و از مؤمنينى باشد كه خداوند عز و جل مى‌فرمايد: وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ‌[2]، الَّذِينَ آمَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ‌[3]، الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَمْ يَلْبِسُوا إِيمانَهُمْ بِظُلْمٍ‌[4]، «آنان كه ايمان آورده و كارهاى نيك انجام دادند، آنان كه ايمان آوردند و تقوى پيشه كردند، آنان كه ايمان آوردند و ايمانشان را با ظلم نپوشاندند».

عرض كردم: هر كس از آنان كه خدا را با گناهان كبيره ملاقات كند چه مى‌شود؟

فرمود: او در اختيار مشيّت خداوند است، اگر او را عذاب كند بخاطر گناه اوست و اگر از او بگذرد به رحمت خويش است.

[1] كلمه« داعى» احتمالا به معناى« دعوت‌كننده به حق» است. و در« ب»:« با تقوى» ذكر شده است.

[2] سوره بقره: آيه 82.

[3] سوره يونس: آيه 63.

[4] سوره انعام: آيه 82.