مستحكم بر پايه و اساس دين وجود آورد كه اين خود يكى از بزرگترين كارهاى سياسى او بود كه با تلاش فراوان انجام گرفت و اين وحدت ملّى به نام «امّت اسلامى» هنوز پابرجاست و از اساسى‌ترين پايه‌ها در جهت‌دهى به سياست اسلامى به حساب مى‌آيد.

مسأله تشكيل دولت و برقرارى پيمانهاى سياسى و انتظامات داخلى و ساختار ادارى و اجتماعى كه پايه‌گذارى آن در عهد رسالت انجام گرفت و سپس ادامه و توسعه يافت، همگى از يك انديشه سياسى اسلامى برخاسته كه پيامبر اكرم پايه‌گذار آن بوده است.

همه جنگها و صلحها و قراردادهاى منعقده با قبائل و كشورها كه در عهد رسالت انجام گرفت، و خلفاى پس از وى بر همان شيوه رفتار مى‌كردند، حاكى از ديد سياسى است كه از شريعت اسلام نشأت گرفته و ريشه دينى و الهى دارد.

رهبرى پيامبر برخاسته از مقام نبّوت او

پيامبر اسلام كه خود زعامت امّت را برعهده داشت، علاوه بر پيشواى دينى، رهبر سياسى نيز به شمار مى‌آمد و اين سمت را برخاسته از نبوّت خويش مى‌دانست و به حكم‌ «النبىّ أولى بالمؤمنين من أنفسهم»[1] فرمان حكومت را از جانب خدا دريافت كرده بود و اين أولوّيت بر انفس، همان ولايت عامّه و زعامت سياسى است كه از مقام نبوّت او برخاسته است.

امام صادق عليه السّلام در اين زمينه مى‌فرمايد:

«إنّ اللّه أدّب نبيّه فأحسن تأديبه فلمّا أكمل له الأدب قال: «و إنّك لعلى خلق عظيم»[2]. ثم فوّض إليه أمر الدين و الأمّة ليسوس عباده ...»[3].

خداوند پيامبر را تا سرحدّ كمال تربيت نمود، لذا او را به شايسته‌ترين كمالات ستود. آنگاه امر شريعت و مردم را بدو سپرد تا بندگان خدا را رهبرى كند و سياستمدارى را به دست گيرد.

خواهيم گفت كه بيعت در عهد رسالت، تنها يك وظيفه دينى و سياسى است كه‌

[1] - سوره احزاب 33: 6 و نيز آيه‌\i إنا أنزلنا إليك الكتاب بالحق لنحكم بين الناس بما أراك اللّه»\E( نساء 4: 105).

[2] - سوره قلم 68: 4.

[3] - اصول كافى ج 1 ص 266 رقم 4( صحيحه فضيل بن يسار).