مصطلح در علوم سياسى و با همه مبانى فكرى‌اش) آن‌چنان مورد تقديس و احترام قرار گرفته‌اند كه به محض اين‌كه كسى بخواهد گوشه چشمى به آنها بيندازد و كوچكترين انتقادى از آنها بنمايد آماج انواع حملات و انتقادها قرار گرفته و به انواع اتّهام‌ها متّهم مى‌شود و گاهى آنچنان مورد ترور شخصيت قرار مى‌گيرد كه به كلّى از اعتبار و حيثيت ساقط مى‌شود.

بديهى است در جريان تحقيق در مورد امورى كه به نحوى با آزادى يا دموكراسى مربوط مى‌شوند احتمال فراوان دارد كه فرد محقّق با زمينه فكرى قبلى كه در مورد آثار و نتايج ترويج و تبليغ آزادى و دموكراسى و همچنين مخالف‌خوانى و انتقاد از آنها دارد دچار پيش‌داورى و دخالت عوامل ذهنى در جريان تحقيق شود. امروزه كه آزادى و دموكراسى در جوامع سكولار غربى بصورت الهه‌هاى قرن بيستم و بيست و يكم سر بر آورده‌اند و مقدّس‌ترين بت‌هاى بشريت امروز به شمار مى‌روند هر كلامى در مخالفت با آنها مى‌تواند شخص را با مخاطرات مهمّى روبرو كند. امّا به ياد داشته باشيم كه محقق واقعى كسى است كه در كمال امانت، راستى و شجاعت، آن‌چه را كه حقيقتا در جريان تحقيق به آن رسيده بيان نمايد و مسائل حاشيه‌اى تحقيق موجب انحراف تحليل‌هاى او از حقيقت نگردد.

ب- استناد به قول و عمل پيشوايان دين؛ نه به قول و عمل مسلمانان:

برخى تصوّر مى‌كنند براى بدست آوردن نظر اسلام در هر زمينه‌اى ما بايد به سراغ خود مسلمانان و جوامع اسلامى برويم و از آنان سؤال كنيم و هر چه آنان گفتند بگوييم نظر اسلام همان است و اگر احيانا اختلاف نظر داشتند بگوييم نظر اسلام همان نظر اكثريت است يا بگوييم اسلام در اين زمينه دو يا چند نظر دارد و جمله آن‌ها هم اسلام است و صحيح است.

امّا حقيقت اين است كه اين روش، روشى ناصواب و خطاست و اگر