اسم الکتاب : نظام سياسى اسلام المؤلف : نصرتى، على اصغر الجزء : 1 صفحة : 63
سياسى را از جمله مزاياى مدل نخبگان برشمرد
و برخى مزاياى آريستوكراسى را براى آن ذكر نمود؛ ولى به اطمينان و تحقيق مىتوان
گفت كه همه عيبهاى آريستوكراسى و بسيارى از ايرادهاى اليگارشى را به همراه دارد.
نظام سياسى با حاكميت همگانى (دموكراسى)
1. مفهوم دموكراسى
اگرچه به اين نوع نظام سياسى، جمهورى) cilbupeR (نيز گفته مىشود؛ ولى در غرب و نظامهاى
سياسى با جهانبينى مادى، شكل و ماهيتى از حكومت جمهورى وجود دارد كه به حكومت
مبتنى بر دموكراسى، تعبير مىشود.
«دموكراسى واژهاى است، برگرفته از واژههاى يونانى دموس ()؛ به معنى
مردم و كراسيا (يا)؛ به معنى قدرت. دموس در كاربرد آتنى به معنى جمع روستاييان
بوده است و ازاينرو هر واحد روستايى را در آتن () و ساكنان آن را () مىناميدند.
در سدهى پنجم قبل از ميلاد اين واژه بر اجتماع همهى مردم آتن اطلاق شد كه براى
اجراى كارهاى حكومتى گرد هم مىآمدند و كنكاش مىكردند. در نتيجهى اصلاحات
كليستن، قانونگذار آتنى، ادارهى جامعه آتن به دست روستاييان افتاد و از آنپس
حكومت آتن را دموكراسيا () ناميدند؛ يعنى حكومت روستاييان. اين معنى نيز اندكاندك
گسترش يافت تا آنكه دموكراسى اسم عام شد، براى حكومتهايى كه به دست همهى مردم
گردانده شود. در يك كلام، دموكراسى معنى قدرت مردم را يافت».[1]
در تعريف دموكراسى گفتهاند كه: «در كلىترين مفهوم به شيوهاى از زندگى اجتماعى
اشاره دارد كه در آن هر فرد، حق پيدا مىكند كه از حيث مشاركت آزادانه در فعاليتهاى
اجتماعى از فرصتهاى مساوى برخوردار باشد».[2]
دموكراسى در مفهوم سياسى «به نظام سياسى گفته مىشود كه: گوناگونى انديشه و باورها
را تحمل مىكند و درعينحال در جستجوى تحقق حداقل رفاه براى همگان است و
دستبهدست شدن قدرت دولتى از راههاى مسالمتآميز و بىخشونت يا با كمترين
[1] - بنيادهاى علم سياست؛ عبد الرحمن عالم، صفحه 293.