داراى رتبه‌ى بالايى از ايمان و تقوا باشد، محور نظام قرار مى‌گيرد. قرآن كريم مى‌فرمايد:

و لا تركنوا الى الذين ظلموا فتمسّكم النار و ما لكم من دون الله من اولياء ثمّ لا تنصرون‌[1]؛ به كسانى كه ظالم هستند اعتماد نكنيد، (اگر تكيه كنيد) نتيجه‌اش تمسك به آتش است و براى شما هيچ ولى و ناصرى غير خدا وجود ندارد.

مراد از اتكا، چه مودت و چه اطاعت باشد، در آيه‌ى شريفه به شدت نهى شده است و با توجه به ذيل آن كه مى‌فرمايد: تكيه به ظلم، تمسك به آتش است، نهى آن، شديدتر مى‌شود و حال آنكه چه تكيه‌اى بى‌اساس‌تر از اين است كه انسان به سرپرستى طاغوت اعتماد كند يا از او اطاعت كند.

در روايتى از امام صادق عليه السّلام نقل شده است كه فرمودند: «قال الله تبارك و تعالى:

لا عذبنّ كل رعية فى الاسلام دانت بولاية كل امام جائر ليس من الله و ان كانت الرعية فى اعمالها برة تقية»[2]؛ خداوند مى‌فرمايد: هر شخص يا جمعيت مسلمانى كه ولايت ولى جائر و غير خدايى را بپذيرد و از آن پيروى كند، حتما ايشان را عذاب مى‌كنم و لو اينكه در رفتار خود، نيكوكار و متقى باشند.

و همچنين در جاى ديگرى فرموده است: قال رسول الله صلّى اللّه عليه و اله و سلم لا تصلح الامامة الا لرجل فيه ثلاث خصال: ورع يحجره عن معاصى الله و حلم يملك به غضبه و الولاية على من يلى حتى يكون الهم كالوالد الرحيم؛[3] امام صادق عليه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم مى‌فرمايد:

منحصرا فردى صلاحيت امامت و رهبرى امت اسلامى را دارد كه داراى سه ويژگى باشد.

1. تقوا و ورعى كه او را از معصيت خدا حفظ كند. 2. حكم و بردبارى كه به وسيله آن غضب خود را نگه دارد. 3. خوب سرپرستى كردن نسبت به كسانى كه پيرو او هستند، تا آنجا كه نسبت به آنها مثل پدرى مهربان باشد.

مسئله‌ى عدالت در رهبرى و ولى فقيه بين فقهاى شيعه، اجماعى است؛ و اكثر اهل سنت نيز به آن فتوا داده‌اند و در ميان فقهاى شيعه به شكلى است كه گويا ضرورى تلقى مى‌شود؛ چون وقتى عدالت در امام جماعت، امام جمعه، قضاوت و يا شاهد خصومت كه امورى نسبتا جزئى‌تر تلقى مى‌شود شرط باشد، در رهبرى به طريق اولى شرط است؛ اگر

[1] - هود، آيه 113.

[2] - اصول كافى؛ جلد 1، ص 307.

[3] - اصول كافى؛ جلد 1، ص 336، حديث 8؛ باب ما يجب من حق الامام على الرعيه و حق الرعية على الامام.