اول: كتاب (قرآن مجيد)

قرآن، معجزه جاويد رسول الله صلّى اللّه عليه و اله و سلم و منبع اصلى احكام و حجت قاطع بين خداى سبحان و بندگان او بوده كه از هرگونه تحريف و تبديل مصون مانده است. از اين جهت فقها بدون دغدغه‌ى و با اطمينان خاطر از آيات قرآن در استنباط احكام الهى استفاده مى‌كنند؛ بنابراين قرآن را قطعى الصدور مى‌نامند و به اين علت ائمه عليهم السّلام نيز اولين معيار صحت اخبار مروى را موافقت با كتاب بيان كرده‌اند؛ در نتيجه آيات قرآن كريم از اين مرحله مستثنى است و صدور آنها بى‌هيچ شبهه‌اى قطعى تلقى مى‌شود.

دوم: سنت‌

سنت به مجموع اخبار و احاديثى گفته مى‌شود كه حاوى كلام يا عملكرد و رفتار معصوم است و يا اينكه سيره‌اى در زمان معصوم جريان داشته و امام عليه السّلام در صورت خلاف شرع بودن، امكان نهى از آن را داشته؛ ولى آن را منع و ردّ نكرده‌اند. كه در مجموعه «قول، فعل و تقرير معصوم» گفته مى‌شود.

روايات و احاديث منقول از معصومين عليهم السّلام از گزند و دستبرد كجروان و بدانديشان در امان نمانده و گاه دچار تحريف و حتى جعل، شده است. در اينجا اين مسئله مطرح مى‌شود كه فقيه در مواجهه با احاديث و روايات، چه موضعى اتخاذ كند؟ آيا بايد تمام احاديث نقل شده را بى‌چون‌وچرا بپذيرد يا همچون روشنفكرنماها و آنان كه ابزار لازم براى تمييز صحيح از فاسد را ندارند، به بهانه‌ى مخدوش بودن بعضى از احاديث، تمام آنها را نفى كند؟

آنچه مسلم است نمى‌توان حجيّت اصل خبر را انكار كرد؛ چرا كه وجود خبر، لازمه‌ى تشكيل هر جمع و اجتماعى است و نفى آن در واقع نفى هرگونه مفاهمه، ارتباط و پيوند اجتماعى است.

از طرف ديگر، ادله‌ى نقلى و عقلى حكم مى‌كند كه نبايد هر بيانى را بى‌چون‌وچرا به عنوان خبر و روايت از گذشتگان به خصوص پيامبر و ائمه طاهرين عليهم السّلام پذيرفت؛ بلكه بايد در صحت و سقم آن دقت نمود.

بنابراين همانطور كه فقهاى گرانقدر عمل كرده‌اند، در مواجهه با احاديث و اخبار با واقع‌