ميّسر است كه انسان با حسن بهره‌مندى از موهبت آزادى و اختيار، سرنوشت خويشتن را تحت هدايت‌هاى عقل سليم و ولايت تشريعى خداوند قرار دهد.

4. در اين نگرش، حيات واقعى و راستين انسان در سراى آخرت است كه ابدى و پايدار مى‌باشد و اهميت و ارزش حيات دنيوى و بهره‌مندى آن صرفا به اين است كه از آن به عنوان ابزارى براى كسب زادراه آخرت استفاده شود.

د) نتيجه‌گيرى‌

1. مبناى هستى‌شناختى در نظام‌هاى مبتنى بر ايده مشروعيت مردمى، انسان‌مدارى و خودبنيادى انسان مى‌باشد. امرى كه خاستگاه آن جنبش فراگيرى بود كه از سده چهاردهم ميلادى، در تلاش براى احياى ارج‌مندى انسان و اعطاى نقش و جاى‌گاه برين او شكل گرفت تا با درهم شكستن پايه‌هاى اقتدار كليسايى كه با نام دين و شاخصه‌هاى فرابشرى درصدد تحديد آزادى و تحقير اراده انسانى برمى‌آمد، انسان را به والايى از دست رفته دوران رم و يونان باستان بازگرداند و راه را براى تطميع همه‌جانبه خواست‌ها و تمايلات وى بگشايد.

2. براساس اصل خودبنيادى در بينش انسان‌مدارى، مؤلفه‌ها و اصول ماورايى، يا باطل تلقى شد يا بر پايه اغراض و اهواى بشرى مورد تفسير و دخل و تصرف قرار گرفت.

3. مؤلفه‌ها و پى‌آمدهاى اساسى در هستى‌نگرى اومانيستى، عبارتند از:

خردگرايى به اين معنا كه قواعد عقلانى و ادراك‌هاى بشرى مى‌توانند سعادت و راه وصل به آن را ترسيم نمايند؛ آزادى و خودمختارى انسان به اين جهت كه حاكميت انسان بر سرنوشت خود به عنوان اصلى‌ترين سرمايه تكوينى او، تنها در پرتو احترام به آزادى‌هاى او و در تمام عرصه‌ها قابل تحقق مى‌باشد؛ طبيعت‌گرايى به معناى توجه تام به لذت‌هاى جسمانى و تمايلات طبيعى انسان براى برآورده ساختن نيازها و حل‌