روى مى‌نهاد، به همان شيوه‌اى كه جوان امريكايى سده بيستم به دانشگاه مى‌رود تا ليسانس بگيرد. قرار گرفتن آموزش سوفيستى مجوزى براى پيروزى در زندگى بود».[1] 11. فضيلت و ارزش‌هاى اخلاقى در دمكراسى غربى جايگاهى ندارد. لذا در دمكراسى براى نيل به هدف، كابرد هر ابزار و وسيله‌اى مجاز مى‌باشد. در مردم‌سالارى دينى، بايد از ابزار مشروع بهره برد.

12. تبليغات در دمكراسى غربى چه در يونان باستان و چه در تاريخ معاصر نقش مهمى ايفا مى‌كند. يكى از نويسندگان معاصر معتقد است:

«در مقام مقايسه مى‌توان جاى سخنرانى آن زمان، ارتباطات امروز را قرار داد. يقينا هنر اقناع كه غالبا ترديدآميزى هم داشت، از قدرت كمترى برخوردار نبود و همان طور كه ما مدرس شكلى و ارتباطى داريم يونانيان نيز آموزگارانى براى سياست و سخنورى داشتند يعنى سوفسطائيان».[2] در مردم‌سالارى دينى تبليغات نه در جهت از خود بيگانگى، و القاى مسائل ناروا بلكه در جهت هدايت به سمت ارزش‌ها و اهداف معنوى مى‌باشد.

13. از منظر امام، مردم‌سالارى دينى از رويه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله و امام على عليه السّلام الهام خواهد گرفت و متكى به آراى عمومى ملت مى‌باشد.[3] اما دمكراسى غربى ريشه در يونان باستان و انديشه سياسى قرن پنجم قبل از ميلاد دارد.

نتيجه: با توجه به مباحثى كه درباره ماهيت دمكراسى و ويژگى‌هاى مردم‌سالارى‌

[1] - ويليام. تى. بلوم، نظريه‌هاى نظام سياسى، احمد تدين، تهران، نشر آرمان، 1373، ج 1، ص 67.

[2] - دبليو. كى. سى. گاترى، تاريخ فلسفه يونان، ص 98.

[3] - صحيفه امام، سخنرانى مورخه 15/ 5/ 57.