شيخ كلينى در اصول كافى باب دعائم الاسلام، روايات متعديى در زمينه اركان پنج‌گانه اسلام نقل نموده است. در روايت صحيح السند زراره پس از آن‌كه امام محمد باقر عليه السّلام مى‌فرمايد:

اسلام بر پنج پايه بنا شده است: نماز، زكات، حج، روزه و ولايت. زراره مى‌پرسد:

كدام يك از اين اركان برتر از بقيه است؟ حضرت مى‌فرمايد: ولايت برتر است، زيرا ولايت كليد راهيابى به ديگر پايه‌هاى دين مى‌باشد و راهنماى بر آنها فقط «والى» است ... اگر انسانى شب خويش را به قيام و روزش را به صيام سپرى نمايد، همه ثروتش را انفاق كند و همه عمر به خانه خدا رود ولى معرفت به ولايت ولىّ خدا نداشته باشد تا از او متابعت كند و همه كارهايش را با راهنمايى او انجام دهد، بهره‌اى از پاداش الهى نداشته و از اهل ايمان نخواهد بود.[1] استفاده از تعبير «والى» در بيان امام، به روشنى بر معنايى فراتر از ولايت معنوى دلالت دارد، زيرا «والى» مشخصا در مورد حاكم و متصدى امور به كار مى‌رود. بنابراين گرچه چهار ركن ديگر از فروع دين‌اند اما ركن ركين ولايت كه همان امامت و رهبرى است از اصول مذهب مى‌باشد و همين امر آن را از ساير اركان متمايز ساخته است.

واژه «ولايت» زيباترين و مردمى‌ترين تعبيرى است كه نظام سياسى اسلام براى عنوان حكومتى خويش برگزيده است؛ در اين نظام، ولاى زعامت يا حق رهبرى اجتماعى و سياسى با معناى لغوى ولايت كاملا مرتبط و بر پايه صداقت، محبت و نصرت بنا نهاده شده است؛ رابطه ميان «امت» و «امام» رابطه‌اى يك‌سويه، خشك و بى‌روح نيست، بلكه خصيصه «ولايى» بودن حكومت، احساس‌

[1] -« بني الإسلام على خمسة أشياء: على الصلاة و الزّكاة و الحج و الصّوم و الولاية. قال زرارة: فقلت: و أىّ شيي‌ء من ذلك أفضل؟ فقال: الولاية أفضل، لأنّها مفتاحهنّ و الوالي هو الدليل عليهنّ ... أما لو أنّ رجلا قام ليله و صام نهاره و تصدّق ماله و حجّ دهره و لم يعرف ولاية ولىّ اللّه فيواليه و يكون جميع أعماله بدلالته إليه ...»( باب 1، اصول كافى، ج 2، ص 18- 19 و ر. ك: حر عاملى، وسائل الشيعه، ج 1، ابواب مقدمه عبارات، باب 1، حديث 35).