امام كاظم «ع»:

*- على بن جعفر عن اخيه قال: قلت له: ما تأويل هذه الاية: «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِماءٍ مَعِينٍ‌[1]؟. قال: اذا فقدتم امامكم فمن ياتيكم بامام جديد.[2]

- على بن جعفر برادر امام كاظم «ع» مى‌گويد: به امام گفتم تأويل اين آيه چيست؟ «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِماءٍ مَعِينٍ: بگو اگر آبتان در زمين فرورود، چه كسى شما را آب روان خواهد داد»؟ امام فرمود:

يعنى هرگاه امامتان را از دست داديد، كيست كه امام ديگرى براى شما بيآورد؟

اين دو تعبير درباره حضور و ظهور امامت در جامعه يعنى تعبير آب و روز، تعبيرى بسيار گويا است، و ترسيمگر چگونگى حيات انسانى است در دوران پيش از ظهور و پس از آن. زندگى انسان پيش از ظهور، زندگى در كوير خشك و بى‌آب زندگى است يا چون زندگى در شب تاريكى است كه راه از چاه باز شناخته نمى‌شود. زندگى بدون عنصر حياتى آب، همآغوش زوال و نابودى است چنانكه زندگى در شب، پويايى و تپش زندگى را ندارد و ايستايى و بى‌تحركى بر آن حاكم است. انسان در شب بايد پلكها را بر هم نهد و از فعاليت و كار دست بشويد و به انتظار سپيده و روشنى به سر برد. و بدينسان و با اين تعبيرها وضع زندگى انسان، در روزگاران پيش از ظهور امام و راهنما، تبيين گشته است.

اكنون براى اينكه مقصود از پديده حيات در بعد انسانى آن بخوبى روشن گردد، و مرگ انسانيّتها بهتر لمس شود، ويژگيهاى اجتماعات و انسانها را در دوران پيش از ظهور

[1] - سوره ملك( 67): 30.

[2] -« غيبت نعمانى»/ 176.