متفكران به جاى نجات و اصلاح مدرنيته، بحران و آشفتگى جديدى براى انسان امروزى ايجاد كردند و او را بيشتر دچار بحران ساختند.

اين انتقادها، چيزهايى نيست كه تنها ما در شرق و جهان اسلام، عليه دنياى غرب ساخته باشيم. در واقع، ما بسيارى از اين ديدگاه‌ها را نمى‌پذيريم و اين نقدها را ناشى از همان افراط مدرنيته غربى مى‌دانيم كه چنين تفريطى را به بار آورده است. اين نقدهايى بود كه درون مدرنيته شكل گرفت و به تدريج اصول و ريشه‌هاى مدرنيسم غربى را زير سؤال برد. جريانى كه اكنون در غرب، در متون علمى سيطره فكرى دارد اين است كه ما ديگر از آن ادعاهاى جزم گرايانه گزاف مدرنيته فاصله گرفته‌ايم؛ هرچند شايد هنوز در عرصه‌هاى اجتماعى اين نفوذ فكرى به اين صورت ظاهر نشده باشد.

پس در شرايط امروز، مدرنيته‌اى كه با سيطره خود مى‌خواست متمايز از نگرش غالب اديان پيشين براى انسان‌ها معنا درست كند، خود با بحران مواجه شده است. اين تأثير و سيطره مدرنيسم در كشورهاى جهان اسلام نيز برجسته بود. سيد حسن تقى زاده از فعالان دوران مشروطيت، تعبير معروفى دارد كه اگر بخواهيم سعادت‌مند بشويم، از فرق سر تا نوك پا بايد غربى بشويم. يا كسى ديگر مى‌گويد: براى ملت ايران راهى وجود ندارد جز اين كه از ارباب خودشان يا غرب تبعيت كنند. پس اين نظام معنايى مسلطى كه در چند سده گذشته در جهان شكل گرفته بود، بر اساس مدرنيته غربى بود؛ مدرنيته‌اى كه در طول سده گذشته به تدريج فرو ريخت و امروز دچار بحران جدى است.

انسان‌ها به كجا پناه ببرند؟ سؤالى است كه براى انسان غربى يا در واقع كل جهان وجود دارد. دانش علمى و رايج در دانشگاه‌هاى كشورهاى اسلامى و حتى كشور خود ما- هرچند ما كشور اسلامى قدرت‌مندى هستيم و همه الحمد للّه مؤمن و متقى هستند- چيست؟ من كه در اين مجامع حضور دارم،