3- 2- ابو الاعلى مودودى‌

استاد ابو الاعلى مردودى، متفكر اسلامى پاكستان (متوفّى 1358 هاش)، درباره‌ى سياست اسلامى مى‌گويد:

«اصل سياست اسلامى اين است كه انسان‌ها چه به صورت فردى و چه به صورت جمعى، بايد از وضع خودسرانه‌ى قانون و اعمال قدرت بر ديگران دست بردارند. هيچ‌كس نبايد اجازه داشته باشد از سوى خود احكامى را تصويب و يا فرامينى را صادر كند؛ تنها الله است كه حق وضع كردن قانون را دارد»[1] از اين گفتار چنين استنباط مى‌گردد كه سياست از نظر ايشان عبارت است از:

«اجراى قوانين الهى توسط انسان كه در اين زمينه مى‌توان از قدرت نيز استفاده نمود؛ مشروط بر اين كه براساس احكام الهى استوار باشد».[2]

4- 2- فارابى‌

فارابى سياست را در دو مفهوم عام و خاص بيان مى‌نمايد؛ ايشان در مفهوم عام، سياست را «سودمندترين روش مطالعه‌ى اعمال، رفتار و احوال ظاهرى و باطنى انسان‌ها» مى‌داند[3] و در مفهوم خاص، سياست را بخشى از «تدبير و محصول عمل سياستمداران» تلقى مى‌كند. بنابراين، سياست در معناى اخص، به حوزه‌ى عمل زمامداران مربوط است كه شامل ايجاد، ملكات و فضايل در جامعه و نگهدارى از آن‌هاست. ايشان در تعريف سياست فاضله مى‌نويسند:

[1] - مودودى، ابو الاعلى، به نقل از مهديخانى، عليرضا، آرون، كتاب مرورى اجمالى بر توسعه‌ى سياسى و اقتصادى، تهران، 1373، ص 18.

[2] - همان، ص 18.

[3] - السياسه، ص 8، به نقل از كتاب دولت در انديشه‌ى سياسى فارابى، ص 26.