آبادى دين و دنيا

حالا اگر هر دوى اين دو نهادهاى دانشجويى خوب كار كنند و با هم رابطه‌ى متقابل دوستانه و از خود دانستن يكديگر داشته باشند، معنايش اين خواهدشد كه اين جامعه، هم دينش، هم دنيايش آباد خواهد شد. آنها جهتگيرى زندگى او را تصحيح مى‌كنند، اينها حركات زندگى او را تسهيل مى‌كنند. آنها فكر و ذهن و روح او را، آنچنان از زشتى‌ها و نادرستى‌ها مى‌آلايند كه بفهمد به كجا بايد حركت كند، و اينها وسيله‌ى اين حركت را به‌دست او مى‌دهند، تا حركت كند.

خوشبختى‌

يك وسيله لازم است كه ما از آن استفاده كنيم و راه بيفتيم؛ يك بينش لازم است كه ما بدانيم به كجا بايد راه بيفتيم. از كجا و به كجا، از كدام طرف؟؛ ازكدام راه و به كدام هدف؟؛ اين هر دو، براى زندگى انسانها لازم است. آن، دنياست؛ اين، آخرت است. اين دو اگر با هم جمع شدند، مى‌شود سَعَد الدنيا والاخرة؛ حَصَل الدنيا والاخرة. يعنى كسى كه هم دنيا دارد، هم آخرت دارد. يعنى يك انسان خوشبخت. يعنى يك زندگى سعادتمند. يعنى همانى كه انبيا آن را خواسته‌اند. لذا مى‌بينيد پيغمبر اكرم دين آورد، همان جهتگيرى را آورد. بر معنويات تكيه كرد؛ اما پى‌درپى، ابزار مادى را هم به دست مردم داد. جاهايى را خودش، مباشرتاً، علم را- يعنى علم زندگى و علم مربوط به اداره‌ى امور زندگى را- به‌دست مردم داد. يك جا هم كه كار پيچيده‌تر مى‌شد و محتاج تخصص بود، آنها را امر كرد كه برويد علم ياد بگيريد، برويد بينش پيدا كنيد، برويد نگاه كنيد به اشيا.

راه كشف‌

در قرآن و سنت نبى‌اكرم، عليه وعلى‌آله الصّلاة والسّلام، راه كشف كردن، ديدن و پيدا كردن ياد داده شده است. لذا شما مى‌بينيد كه هر كدام از اين دو قسمت، در جوامع اسلامى صدر اول، يك اوج و شكوه دارد. در بخش دنيايى هم، به بركت اسلام، آنها قله‌ى دانش بشرى شدند. اين را كه ديگر بنا نيست امروز غربى‌ها سلب كنند. خاطره‌ى تاريخى از ملل مسلمان، كه ديگر جاى انكار نيست. اگر اين دوتا، يعنى دنيا و آخرت، با هم جمع شوند، اين خواهد شد كه گفتيم. اما اگر هر كدام از اين دو گرفته شود، اشكالى‌