فرصت تاريخى جوان امروز

اين را شما جوانان بدانيد كه در تاريخ كشور ما- اقلا در اين هفت، هشت، ده قرن- براى جوان هوشمند و فرزانه، هيچ فرصتى مثل امروز وجود نداشته است. اگر از حدود دوره‌ى حمله‌ى مغول به اين طرف، مرورى در تاريخ بكنيد (كه البته بايد تاريخ را ياد بگيريد؛ چون چيز مهمى است. اگر بخواهيد وضع و موقع امروز را درست تشخيص بدهيد و بفهميد كه در كجا قرار گرفته‌ايد، بايد تاريخ را بدانيد. تسلط به تاريخ، چيز خيلى مفيدى است)، خواهيد فهميد كه در تمام اين دوران هفتصد، هشتصد سال- از قبل از حمله‌ى مغول تا حالا- هيچ‌وقت نبوده كه به قدر امروز در اين كشور، براى انسان فرزانه‌ى مستعد، امكان رشد وجود داشته باشد. البته در قرن‌هاى چهارم و پنجم، در زمان رژيمهاى ديكتاتورى غزنوى و سلجوقى و امثال اينها كه مجال نفس‌كشيدن به كسى نمى‌دادند- آن‌طور كه در تاريخها نوشته‌اند و اين تاريخها هم خيلى حجت نيست- نظاميه‌اى هم مى‌ساختند؛ اما اين‌طور نبوده كه راه معلومات و تحصيل، براى همه باز باشد. حالا نسبت به آن‌وقت قضاوت نمى‌كنيم؛ اما اگر از حدود حمله‌ى مغول به اين طرف را ملاحظه كنيد، خواهيد ديد كه دوران، دوران جهالت و بى‌اعتنايى به معلومات و دوران پادشاهان مستبدِ خونخوارِ بدون يك‌ذره اعتناى به مردم بود.

هرچه نوكرتر، عزيزتر

بعد هم كه مسائل فرهنگ جديد و دانشگاه‌ها و امثال اينها به وجود آمد، هدف اول، باسواد كردن جوانان نبود. هدف اول، ساختن و پرداختن جوانان به شكلى بود كه در جهت پيوستن هرچه سريعتر به قطبهاى استعمار و استكبار جهانى- يعنى در جهت نوكرى- به دستگاه‌ها كمك كنند. در اين دستگاه‌ها، آن كسى عزيزتر بود كه نوكرتر باشد. فكر مستقل و آزاد و انسان سازنده مطلوب نبود؛ چون دولتها، دولتهايى بودند كه اساس كارشان بر وابستگى به بيگانه‌ها بود.

رژيم پهلوى را كدام قدرت سركار آورده بود؟ رضاخان را چه كسى سركار آورده بود؟ محمّدرضا را چه كسى سركار آورده بود؟ اينها در تمام دوران سلطنتشان، در جهت منافع همان كسانى كار مى‌كردند كه اينها را سركار آورده و قدرت بخشيده بودند. مى‌دانستند كه اگر از آنها قطع بكنند، امكان ماندن‌