هدف اينها معارضه‌ى با دين- به عنوان دين- نبود؛ هدف، همان چيزى بود كه اول عرض كردم؛ يعنى بتوانند بر كشورهاى اسلامى سلطه پيدا كنند. براى اين كار، مجبور بودند نسلى را پرورش بدهند و تربيت بكنند كه آينده‌ى كشور را- چه از لحاظ اداره و چه از لحاظ سازندگى كشور- به دست بگيرد و به دين اعتقادى نداشته باشد و به ايمان مذهبى پايبند نباشد و بتواند در تصرف آنها واقع بشود. متأسفانه تا حدود زيادى هم موفق شدند. بنابراين، بناى دانشگاه را بناى بدى گذاشتند.

دانشگاهى ديندار

البته ايمان اسلامى و وجدان ملى در ميان مردم ما، آنچنان بود كه عده‌اى از دانشمندان و تحصيلكردگان سالم بمانند و سالم هم ماندند. به هيچ وجه نمى‌شود همه‌ى تحصيلكردگان دانشگاه را از دين و مصالح دينى و مصالح كشور، بيگانه توصيف كرد. اين، ادعاى درستى نيست. اما آن كسانى را كه اينها مى‌خواستند از ميان اين جمع به مسندهاى قدرت برسانند، براحتى اين كار را كردند و در اختيار خودشان قرار دادند. لذا رجال سياسى، تحصيلكردگان اين دانشگاه‌ها و كسانى كه در سرتاسر كشور براى پستها يا كارهاى مؤثر و حساس احتياج داشتند، در يك نسل، بكلى با دين بيگانه شدند. آن نسلِ پرورش يافته‌ى دوران رضاخانى و اوايل دوران نفوذ دانش جديد و فرهنگ اروپايى در ايران، غالباً نسل بى‌اعتقادى بود.

پيشرفتهاى دينى در دانشگاه‌

البته بعدها وضع عوض شد و كسان زيادى با پيشرفتهاى دينى و آگاهى‌هاى مذهبى آشنا شدند و احساسات در دلها بيدار شد و تفكرات صحيح و روشنفكران متدينى پيدا شدند و روحانيون نافذالكلمه‌اى- امثال شهيد مفتح، شهيد مطهرى، شهيد بهشتى؛ اين شخصيتهاى برجسته- در دانشگاه‌ها رسوخ كردند و اثر گذاشتند و نيز بعضى از شخصيتهاى دانشگاهى، با دنياى دين و مسائل مذهبى آشنا شدند و برخلاف آنچه كه آنها مى‌خواستند، پيش آمد؛ اما بناى كار را آن‌طور گذاشته بودند.

هدف امام؛ نزديكى روشنفكر و روحانى‌