گفتار دوم: دوره سلطنت محمدرضاشاه‌

محمدرضاشاه از سال 1320 تا 1357 ش حكومت كرد و با پيروزى انقلاب اسلامى سرنگون شد. در اينجا به بررسى موضوعى مهم‌ترين مسائل دوره سلطنت ساله وى مى‌پردازيم كه عبارت‌اند از: دو حركت بزرگ «ملى شدن صنعت نفت» و «قيام پانزده خرداد»، «اقدامات ضد فرهنگى حكومت»، «اوضاع اقتصادى»، «آموزش عالى» و «شرايط سياسى حاكم بر كشور».

الف) دو حركت بزرگ‌

بررسى حوادث و تغيير و تحولات دوره حكومت محمدرضاشاه را با اشاره‌اى به نهضت ملى شدن صنعت نفت و قيام پانزده خرداد سال 1342 و نتايج آنها- كه شكست اولى به‌معناى شكست ايدئولوژى ملى‌گرايى (ناسيوناليسم) و وقوع دومى به‌معناى ظهور گرايش‌هاى دينى در حركت‌هاى انقلابى مردم ايران است- آغاز مى‌كنيم.

يك. نهضت ملى شدن صنعت نفت‌[1]

در پايان دهه 1320 ش عصر جديدى از حركت‌هاى اجتماعى براى مقابله با سلطه خارجى در

[1]. در زمينه نهضت ملى شدن صنعت نفت به‌ويژه از منبع ذيل استفاده شده است: آيت، نگرشى كوتاه بر نهضت ملى ايران، ص 64- 26.