مذهبى، آزادى و بى‌بند و بارى زياده از حد، رواج فساد و فحشا، عدم مراعات عفت عمومى و اشتغال بهائى‌ها و صهيونيست‌ها در پست‌هاى كليدى و حساس دولتى و كنترل اقتصاد جامعه توسط ثابت‌پاسال‌هاى بهائى و القانيان‌هاى صهيونيست، تغيير تاريخ اسلامى و بازگشت به ارزش‌ها و سنت‌هاى قبل از اسلام و ترويج و تبليغ آنها، موجبات جريحه‌دار ساختن احساسات مذهبى جامعه ايران را فراهم كرده بود. بر اين عوامل بايد حضور خيل عظيم خارجيان، به‌خصوص آمريكايى‌ها، نارسايى خدمات اجتماعى، بيكارى روزافزون طبقات و اقشار متوسط و پايين و وسيع‌تر شدن شكاف ميان طبقه مرفه و طبقات ديگر اجتماع را افزود.[1]

بدين‌ترتيب، بيگانه‌شدن روزافزون مردم از نظام سياسى و ناتوانى قدرت سياسى از تأمين حداقلِ خواسته‌ها و نيازهاى اجتماعى، زمينه را براى وقوع انقلاب اسلامى فراهم كرد.

دو. علل پيروزى انقلاب اسلامى‌

به نظر ايشان، براى درك علل پيروزى انقلاب اسلامى بايد به دو مسئله اساسى توجه كرد:

1. سابقه تاريخى مبارزات مردم ايران‌

تجربه شكست حركت‌هاى انقلابى پيشين ثابت كرد، تا حركتى اساسى و بنيادين به‌منظور قطع كامل ريشه‌هاى فساد سيستم سياسى، و برقرارى نظامى جديد بر پايه ايدئال‌ها و ارزش‌هاى قلبى مردم صورت نگيرد، يك دگرگونى واقعى در ايران رخ نخواهد داد.

2. حضور همزمان و كامل سه ركن اصلى انقلاب‌

1- 2. مردم‌

دكتر محمدى درباره مشاركت عمومى و گسترده مردم در انقلاب و خواسته‌ها و شعارهاى آنان مى‌گويد: برخلاف ساير انقلاب‌هاى بزرگ كه تنها قشر يا اقشار خاصى از مردم در آنها شركت داشتند، در انقلاب اسلامى، به‌جز عده معدودى كه وابستگى بسيار نزديك به رژيم شاه داشتند، تقريباً همه مردم اعم از كشاورز، كارگر، كاركنان دولت، دانشجويان و دانش‌آموزان شهرى و روستايى و ساير اصناف در همه نقاط كشور با شعارهاى واحد قيام كردند. تبلور اين وحدت و

[1]. همان، ص 80 و 81.