اسم الکتاب : زمينه ها، عوامل و بازتاب جهانى انقلاب اسلامى، رهيافت فرهنگى المؤلف : ملكوتيان، مصطفى الجزء : 1 صفحة : 105
در اوايل دهه 1350 نرخ مهاجرت به 8% رسيد كه بسيار بيشتر از رقم
متوسط مربوط به سالهاى 1335 تا 1355 بود. مهاجرت گسترده روستاييان به شهرها
تأثيرات سوئى بر توليد مواد غذايى كشور گذارد و واردات گسترده مواد خوراكى را درپى
داشت كه موجب وابستگى روستاها از نظر مواد غذايى به شهرها شد كه خود، به خارج
وابسته بودند.[1] مهاجران در شهرها با فقدان
كار كافى و مسكن مناسب و غيره مواجه و بيشتر در حاشيه شهرها و در محلات فقيرنشين و
نامناسب، مستقر گرديدند.
دو. برنامههاى بخش صنعت و مشكلات و نتايج آن
تا سال 1352 ش بخش صنعت با مشكلاتى مانند فقدان تأسيسات زيربنايى
(راه، آب، برق و تلفن)، فقدان نيروى كار ماهر و عدم مديريت و سازماندهى نادرست
مواجه بود؛ در نتيجه، ازطرفى طرحها ديرتر از موعد به پايان مىرسيد؛ و
ازطرفديگر، بهدليل بالا بودن تقاضا و افزايش روزافزون آن، عرضه، پاسخگوى تقاضا
نبود؛ ازاينرو، برنامهريزى صنعتى، بهصورت كوتاهمدت و براى برآوردن تقاضاهاى
روزمره صورت مىگرفت.
[1]. ديگر ادله كاهش سطح توليد مواد غذايى و
وابستگى به واردات اين بود كه دولت پس از كوچك شدن قطعات زمين- كه توليد را پايين
آورد- افزونبر تعاونىهاى روستايى به ايجاد شركتهاى كشت و صنعت، شركتهاى سهامى
زراعى و تعاونىهاى توليد روى آورد.
در شركتهاى كشت و صنعت، دولت با
خريد زمينهاى كوچك و ايجاد يك زمين حدوداً پانصد هكتارى آن را به شركتهاى خصوصى
يا دولتى اجاره مىداد.
در شركتهاى سهامى زراعى، زارعان
مالكيتشان را با سهام شركت عوض مىكردند و هيئت مديره آنها را دولت استخدام
مىكرد.
در تعاونىهاى توليد، زارع
مالكيتش را حفظ مىكرد. هم واحدهاى بزرگ تجارى كشاورزى كشتو صنعت، هم شركتهاى زراعى،
مورد حمايت سازندگان ماشينآلات كشاورزى خارجى وصاحبان منافع خاص در ايران بودند و
تأكيد عمده آنها بر محصولاتى بود كه به درد صادراتمىخورد. در نتيجه، سطح توليد
مواد غذايى پايين آمد و وابستگى به واردات اين مواد را افزايش داد.( گراهام، ايران
سراب قدرت، ص 46) رشد مصرف مواد غذايى نيز باعث وابستگى بهواردات گرديد.
درحالىكه مصرف مواد غذايى در كشور سالانه 12% رشد داشت، رشد توليد تنها 2% بود.
اسم الکتاب : زمينه ها، عوامل و بازتاب جهانى انقلاب اسلامى، رهيافت فرهنگى المؤلف : ملكوتيان، مصطفى الجزء : 1 صفحة : 105