اسم الکتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران المؤلف : فراهانى، حسن الجزء : 1 صفحة : 9
شهريور 1348 در تهران درگذشت. (زندگينامه
رجال و مشاهير ايران، ج 4، ص 247- 258؛ شرح حال رجال ايران، ج 5، ص 122- 128؛
( Norman to Curzon, Fo 173/ 1046/ 5062 ).
______________________________
(3). دستخط احمد شاه كه از قصر فرحآباد
صادر شده بود به تمام ايالات و ولايات مخابره شد: «حكام ايالات و ولايات در نتيجه
غفلتكارى و لاقيدى زمامداران دورههاى گذشته كه بىتكليفى عمومى و تزلزل امنيت و
آسايش را در مملكت فراهم نموده ما و تمام اهالى را از فقدان هيئت دولت ثابتى متأثر
ساخته بود، مصمم شديم كه به تعيين شخص لايق خدمتگزارى كه موجبات سعادت مملكت را
فراهم نمايد به بحرانهاى متوالى خاتمه بدهيم بنابراين به اقتضاى استعداد و لياقتى
كه در جناب سيد ضياء الدين سراغ داشتيم. اعتماد خاطر خود را متوجه معزى اليه ديده
ايشان را به مقام رياست وزرا انتخاب و اختيارات تامه براى انجام وظايف خدمت رياست
وزرا به معزىاليه مرحمت فرموديم» (روزنامه ايران، 12/ 12/ 1299، ص 1).
(4). روزنامه ايران، 12/ 12/ 1299، ص 1.
(5). تركمنها عمدتا از سه طايفه بزرگ
«گوكلان»(GuKlan)
، «يموت»(Yamut)
و «تكّه»(TaKKeh)
تشكيل مىشوند. «يموتها» در بخش شمالى گنبد كاووس، در حاشيه رود اترك استقرار
دارند و زندگى آنها براساس دامدارى قرار دارد. تركمنها دامدار هستند و زندگى
نيمهكوچنشين داشته و واحدهاى مسكونى آنها از «آلاچيق» يا چادر يا به گويش محلى
«اى» تشكيل مىشود. يموتها به دو شعبه «آقا آتاباى» شامل: آق و آتاباى و «شريف
جعفرباى» شامل «يارعلى» و «نورعلى» تقسيم مىشوند. امروز جعفر باى و آقآتاباى به
طايفههاى مستقلى مبدل گرديدهاند. جعفر باىهاى در بخش گميشان در كنار درياى خزر
زندگى مىكنند، آتاباىها، در «آققلعه» «پهلوى دژ سابق» و آقآتاباىها در حوالى
گنبد كاووس به سرمىبرند. آق آتاباىها ناحيه چندان بزرگى را در اختيار ندارند ولى
از قديمىترين گروه يموتها بوده و از لحاظ سياسى بر گروههاى ديگر برترى
داشتهاند.
(6). تلگراف كارگزارى استرآباد به وزارت
امور خارجه، 20/ 12/ 1299، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 47، پ 3، ص 22.
(7). تلگراف وزارت خارجه به كارگزارى
استرآباد، 23/ 12/ 1299، اسناد وزارت خارجه، س 1339 ق، ك 47، پ 3، ص 22.
(8). سلطان محمد خان نائينى عامرى فرزند
ميرزا نصر اللّه خان اسد السلطنه در سال 1271 ش متولد شد. وى از كالج آمريكايى
تهران موفق به اخذ ديپلم گرديد و سپس در سال 1292 ش، به عنوان آموزگار وارد خدمات
دولتى شد.
نائينى مقالاتى براى روزنامه رعد كه مديريت آن با سيد ضياء الدين
طباطبايى بود، ترجمه مىكرد و اين امر سبب شد كه بين او و سيد ضياء الدين دوستى
پايدارى به وجود آيد و با نفوذ سياسى سيد ضياء الدين، معاون اداره مالياتهاى
مستقيم شد. عامرى بعد از كودتاى 1299 ش، از همدستان سيد ضياء الدين طباطبايى بود و
در موقع رياست وزرايى او رياست دفتر نخستوزير را عهدهدار بود. بعدها عامرى از
طرف اهالى نائين به نمايندگى مجلس چهارم انتخاب گرديد ولى پس از ردّ اعتبارنامهاش
در مجلس در وزارت دارائى عهدهدار رياست كل ماليه و كفالت وزارت دارائى گرديد.
عامرى در انتخابات مجلس مؤسسان از نائين انتخاب گرديد و به خلع
قاجاريه رأى داد. وى در انتخابات مجلس ششم از نائين به وكالت مجلس انتخاب گرديد.
عامرى بعد از تبعيد سيد ضياء بار ديگر به وزارت ماليه برگشت و به هنگام مأموريت
دكتر ميلسپو در كنار او به كار پرداخت و در سال 1305 ش، به سمت معاونت وزارت ماليه
منصوب شد. در سال 1307 ش، مسافرتى به اروپا كرد و چندى را در آنجا گذراند. وى در
سال 1310 ش، رئيس حسابدارى سازمان ايجاد راهآهن شمال و سپس در سال 1312 ش، معاون
وزارت راه شد. در سال 1314 ش، به مقام استاندارى آذربايجان غربى رسيد اما يك سال
بعد به اتهام اختلاس بازداشت، محاكمه و زندانى شد. بعد از شهريور 1320 ش، از وى
اعاده حيثيت شد و چند شماره روزنامه به نام «صور» در تهران منتشر كرد و در شركت
سهامى فرش مشغول به كار شد. وى در اوايل فروردين 1352 درگذشت. (مجله يغما، شم 296،
ص 125؛ چهره مطبوعات معاصر، ص 160؛ شرح زندگانى من، ج 3، ص 216 و 217 و 228؛ انساب
خاندانهاى مردم نائين، ص 112- 113؛ نقش فراماسونها در رويدادهاى تاريخى و
اجتماعى ايران، ج 2، ص 286 و 283 و 245 و 273).
(9). روزنامه ايران، 12/ 12/ 1299، ص 3.
(10). ميوههاى دار، ج 2، ص 933.
(11). ميوههاى دار، ج 2، ص 933 و
زمينهچينىهاى انگليس براى كودتا، ص 138.
(12).
Memorahdum Prepared by Lancelot Oliphant for Curzon. 22, February
1291.
(13). تاريخ بيست ساله ايران، جلد 1، ص 237.
(14). زندگينامه رجال و مشاهير ايران، ج 1، ص
255.
(15). تاريخ بيستساله ايران، ج 1، ص 242.
اسم الکتاب : روز شمار تاريخ معاصر ايران المؤلف : فراهانى، حسن الجزء : 1 صفحة : 9