مسأله 32- برحسب بعضى احاديث كسى كه واجب است به جاى قربانى روزه بگيرد، اگر سه روز حج را نتوانست به عللى مانند عجله در برگشتن روزه بگيرد كافى است وقتى برگشت ده روز روزه بگيرد.

مسأله 33- در صورت امكان مصرف گوشت قربانى در حرم بيرون بردنش از حرم جايز نيست، چنانكه در صحيحه محمدبن مسلم است كه درباره بيرون بردن گوشت از حرم از آن حضرت (امام صادق يا امام باقر) پرسيدم، فرمود: نبايد چيزى را به جز سنام پس از سه روز بيرون برد.[1]

حلق يا تقصير:

در عمره پس از سعى بهتر است حلق كنى: سرت را بتراشى، و تقصير: كوتاه كردن مو يا ناخن نيز كافى است و در عمره تمتع پس از سعى فقط تقصير است كه حلق نه جائز است و نه كافى، اما حج تمتع در اينكه پس از قربانى حتماً بايستى حلق كرد يا تقصير نيز كافى است يا احياناً ميان اين دو مخيرى و گاهى فقط حلق واجب است ميان فقها خلاف است.

اينجا دو آيه جلب نظر مى‌كند: «وَ لا تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْىُ مَحِلَّهُ‌» 2- «مُحَلِّقِينَ رُؤُسَكُمْ وَ مُقَصِّرِينَ‌» ... از آيه اوّل چنان مى‌نمايد كه واجب اصلى اينجا حلق است كه فقط آن را پيش از قربانى نام‌برده، ولى آيه دوّمى گوئى اين تعيين را مبدل به تخيير مى‌كند.

ولى آيه اوّل درباره محصور است كه «فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْىِ وَ لا تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْىُ مَحِلَّهُ‌» اگر گرفتار شديد پس آنچه ميسور است از هدى و سرهاتان را تراشيد تا هدى به جايگاهش رسد، ولى از آنجا كه اين حلق‌

[1] - تهذيب، ج 1، ص 511.