اكنون كه ما به حكم بيت بودن حجر اسماعيل در حال طواف اين فاصله را از ديوار حجر مى‌گيريم، و در سه ديوار ديگر مراعات همان اندازه را مى‌كنيم، حتى اين حديث از هر جهت ضعيف هم حكم به بطلان اينگونه طواف نمى‌كند.

بلى حرفى نيست كه برحسب آنچه از صحيحه زراره فهميديم بگوئيم مراعات اين اندازه مستحب است، كه در صورت امكان از آن نگذريم، ولى در صورت عدم امكان هرگز جاى شكى نيست كه تا آنخر مسجدالحرام، هر جا كه ممكن است مى‌شود طواف كرد، چه قسمت سطحى مسجد و چه زيرزمينى و چه طبقه فوقانى، چنان كه سال گذشته گروهى از كثرت جمعيت در طبقه فوقانى طواف مى‌كردند، ولى حتى‌الامكان در خصوص مقام ابراهيم لازم است از پشت مقام نگرديم كه جا بر نمازگزاران تنگ نشود.

و احياناً مراعات اندازه مقام ابراهيم مستحب هم نيست، و بلكه حرام است، كه با مشت و لگد خوردن، و احياناً خود را به خطر انداختن، خصوص در نيم دائره حجر مراعات اندازه مقام ابراهيم را بكنى!

و بايد از محتاطين پرسيد: رسول خدا (ص) كه احياناً با شتر طواف مى‌كردند، آيا در همين محدوده سه متر و كسرى سر زاويه حجر مردم را مى‌شكافتند، تا بيش از اندازه دور نشوند؟ اختيار با شماست!

در هر صورت اندازه فوق دليلى درستى ندارد و شهرت هم خصوص مقابل سيل ادله كتاب و سنت هرگز ارزشى ندارد، خصوص آنكه در آن زمان‌ها (اسرار حج 17)

ضرورتى براى توسعه مطاف نبوده، و در حقيقت احتياط استحبابى همچون فتوائى ثابت خودنمائى مى‌كرده است، و اكنون مسائلى چند: