حفظ مرزها، بسيج سپاهيان، جمع‌آورى صدقات، عقد قرارداد با سران قبايل و بلاد و ... است و از اين حيث كه داراى مقام قضاست، برابر معيارهاى شرع به فصل خصومت و حكم ميان طرف‌هاى دعوا مى‌پردازد.

آيه: الّذين يبلّغون رسالات اللّه و يخشونه و لا يخشون أحدا إلّا اللّه.[1] اشاره به مقام نخست و آيه: و ما كان لمؤمن و لا مؤمنة إذا قضى اللّه و رسوله أمرا أن يكون لهم الخيرة من أمرهم و من يعص اللّه و رسوله فقد ضلّ ضلالا مبينا[2]، اشاره به مقام دوم، و آيه: فلا و ربّك لا يؤمنون حتّى يحكّموك فيما شجر بينهم ثمّ لا يجدوا فيأنفسهم حرجا ممّا قضيت و يسلّموا تسليما[3]، اشاره به مقام سوم آن حضرت است.

بيان اين نكته لازم است كه وظيفه پيامبر در مقام نخست، تنها يادآورى و ابلاغ احكام الهى است و در اين مقام، هيچ امر و نهى ندارد.

مقدمه دوم: بر اساس نكته اخير، آنچه در منابع معتبر وارد شده است مبتنى بر اين كه پيامبر صلّى اللّه عليه و اله به چيزى امر كرد يا در موردى حكم صادر فرمود، يا به قضاوت پرداخت: (امر بشى‌ء او حكم او قضى به) ظاهر آنها اين است كه آن احكام از آن حضرت، صادر شده است به عنوان اين كه داراى مقام حكم و قضاست، نه به عنوان اين كه آن حضرت رسول و مبلغ احكام الهى است.

به همين دليل است كه اين‌گونه سخنان را تنها در زمان حيات پيامبر و وصى آن حضرت مى‌بينيم، نه در زمان ديگر ائمه؛ چرا كه براى آنان زمينه و مجال‌

[1] - احزاب، آيه 39.

[2] - نساء، آيه 65.

[3] - نساء، آيه 65.