در اين‌جا به بخش نخست، يعنى مبانى، بايستگى‌ها و انگاره‌هاى اعتقادى و كلامى و روش قرائت امام، كه به دريافت اين نظريه انجاميد، پرداخته مى‌شود.

امام مى‌گويد:

هركه اظهار كند كه تشكيل حكومت اسلامى ضرورت ندارد، منكر ضرورت اجراى احكام اسلام شده و جامعيت احكام و جاودانگى دين مبين اسلام را انكار كرده است.[1] در اين سخن، نسبت «جاودانگى» و «جامعيت» دين با رهبرى دينى به عنوان دو مبنا و پيش‌فرض كلامى بيان شده است. برداشت و ارزيابى ذهنى ايشان را از اين دو اصل در پيوند با نظريه ياد شده مى‌نگريم.

1. جاودانگى اسلام‌

جاودانگى شريعت اسلام نزد تمامى مسلمانان پذيرفته و بى‌گفت‌وگوست. آيات و روايات، پاره‌اى به روشنى و پاره‌اى به اشارت بر آن دلالت دارند.

... و إنّه لكتاب عزيز* لا يأتيه الباطل من بين يديه و لا من خلفه تنزيل من حكيم حميد؛[2] ... آن كتابى ارجمند است نه از پيش روى باطل بدو راه يابد و نه از پس. نازل شده از جانب خداوندى حكيم و ستودنى است.

[1] - همان، ص 20.

[2] - فصلت، آيات 41- 42.