سپاه»، «شرطة الخميس» به معناى «پليس» و در سمتهاى عبادتى عنوان «امام جمعه و يا جماعت» گفته مى‌شود. و هيچ نام و نشانى از عناوين جديد از قبيل «رئيس جمهور»، «رئيس الوزراء»، «رئيس ديوان عالى كشور»، «رئيس شوراى عالى قضايى»، «رئيس مجلس»، «نماينده مجلس» و امثال اينها وجود نداشت.

(1) البته در زمان رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و يا امير المؤمنين عليه السّلام و يا خلفاى اسبق بلكه خلفاى بعدى چگونگى اداره كشور عملا مشخص بود و به طور ساده انجام مى‌شد و به وسيله رئيس قدرت، اشخاصى به سمتهايى تعيين مى‌شدند، و احكامى كه اجرا مى‌شد از قرآن كريم و يا سنّت رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اخذ مى‌گرديد و هيچ نام و نشانى از «قانون اساسى» و يا «قوانين موضوعه مجلس شورا» يا «تصويب نامه دولت» و امثال آن نبود، البته نيازى هم نداشتند.

سؤال:

با در نظر گرفتن روش ساده گذشته اين سؤال مطرح خواهد شد كه آيا در عصر تمدّن و جهان امروز با در نظر داشتن بالا رفتن سطح زندگى و توسعه روابط داخلى و خارجى كشورهاى اسلامى با كشورهاى ديگر بازهم مى‌توان به همان سادگى عمل كرد و كشور را اداره نمود يا نه؟

و به عبارت ديگر، آيا مى‌توان زمان غيبت را با اين همه توسعه روابط به محدوده زمان حضور قياس نمود، آيا روشهاى جديد در وضع قانون و اداره كشورها جايى در كشور اسلامى دارد يا نه؟

پاسخ: در پاسخ اين سؤال بايد گفت كه هدف از تشكيل دولت، در همه دورانها- اعمّ از اسلامى و غيره- يك موضوع و مطلب است و آن حفظ نظم جامعه و امنيّت كشور و همزيستى هموطنان به طور مسالمت‌آميز، و البته در حكومت اسلامى قيد اسلامى بودن نظام را بايد در نظر گرفت، نه نظم مطلق، ولى به هر حال، هدف يك اصل مسلّم است و آن پياده كردن اصل عقلى حفظ نظم به هر كيفيّت ممكنى كه زمان و مكان ايجاب كند و شكل و نحوه خاصى در آن ملحوظ نيست، بلكه به صورت مقدّمه واجب‌