(1) يكى از نمونههاى تاريخى پيشرفت قوانين موضوعه بشرى، اعلاميه
حقوق بشر است كه در سال 1789 م از طرف نمايندگان مجلس ملى فرانسه به تصويب رسيد و
از اسناد مهمّ تاريخى، اعلاميه جهانى حقوق بشر مصوّبه سازمان ملل متّحد در سال
1948 م قرار گرفت. و نيز اعلاميههاى ديگرى كه از طرف دولتهاى غربى در تاريخ 1215 م
و 1776 م و 1791 م در زمينه حقوق انسان منتشر شد كه جملگى از اسناد تاريخى پيشرفت
بشر در قوانين موضوعه مىباشد.[1]
متن اعلاميه
(2) اين اعلاميه در ضمن 17 اصل و يك مقدّمه- كه به وسيله مجلس
نمايندگان فرانسه در تاريخ 1789 ميلادى تنظيم شده است- به اين نحو آغاز مىشود:
نمايندگان ملّت فرانسه كه مجلس ملى را تشكيل دادهاند چون مشاهده
كردند كه جهل يا غفلت و ناچيز شمردن حقوق بشر يگانه موجب اساسى بدبختى عمومى و
فساد دولتهاست تصميم گرفتند كه در اين اعلاميّه رسمى، حقوق مقدّس و غير قابل فروش
و انتقال بشرى را منعكس سازند، تا افراد اجتماع اين اعلاميه را مورد نظر قرار داده
و حقوق و وظايف خود را به خاطر آورند، تا اعمال قوّه مقنّنه و مجريه به اين وسيله
با مقاصد هر يك از مؤسسات سياسى قابل مطالعه و موافقت بوده و به همين علّت بيش از
پيش، مطاع و محترم گردد. تا از اين پس دعاوى مردم مبتنى بر اصول ساده و غير قابل
انكارى بوده و هميشه منجر به صيانت قانون اساسى و سعادت عمومى شود.
بنابراين، انجمن ملى به يارى خداى متعال حقوق عمومى بشر را در اصول
زير، تصويب و اعلام مىكند:
1- افراد بشر آزاد متولّد شده و مادام العمر آزاد مانده و در حقوق با
يكديگر مساويند، مشخصات اجتماعى فقط مبتنى بر منافعى است كه از هر كس به هيئت
جامعه مىرسد.