اجمالا ثبوت اين مرحله از ولايت براى پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و امامان معصوم عليهم السّلام مورد اتفاق نظر است.[1] و براى اثبات آن به ادلّه چهارگانه (كتاب، سنت، عقل و اجماع) استدلال شده است.

دليل اول: قرآن كريم‌

الف- النَّبِيُّ أَوْلى‌ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ ....[2]

(1) «پيغمبر اولى و سزاوارتر بر مؤمنان از خود آنان است».

مفاد آيه مزبور ثبوت سلطه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بر نفوس مؤمنين است.

و نيز مستفاد از آيه اين است كه سلطه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بر افراد، بيش از سلطه آنها بر خودشان است و حال آنكه هيچ سلطه‌اى بالاتر از سلطه انسان بر خودش نيست، چه آنكه سلطه بر نفس، يك امر طبيعى و فطرى است و سلطه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم از آن بالاتر است.

از اين روى، در شأن نزول آيه چنين آمده است كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم چون در غزوه تبوك فرمان جنگ صادر كرد، گروهى گفتند كه ما از پدران و مادرانمان بايد اجازه بگيريم و اين آيه در ردّ آنها نازل شد[3] كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم از خود شما بر شما سزاوارتر است، چه رسد به پدر و مادرتان.

به هر حال، ثبوت اين مرحله از ولايت براى رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به حكم آيه مزبور حتمى است.

در اينجا لازم است كه به چند نكته در تفسير و توضيح آيه فوق الذكر اشاره كنيم تا حدود ولايت روشن گردد.

نكته اوّل: آيا ولايت رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اختصاص به نفوس دارد يا شامل اموال نيز مى‌باشد؟

(2) در آيه مورد بحث تنها «نفوس» ذكر شده است، بنابراين، آيا مى‌توان گفت كه ولايت‌

[1] - شيخ انصارى/ مكاسب 153.

[2] - احزاب/ 6.

[3] - مجمع البيان 7- 8/ 338.