رشد مراكز مراقبت از كودكان‌

همان‌طور كه انتظار مى‌رفت، يكى از پيامدهاى اين تغييرات [در ساختار خانواده‌ها] رشد بالاى مراكز مراقبت از كودكان زير سه سال و پيش‌دبستانى است. اين مراكز متفاوتند و شامل گروه‌هاى خوب كوچك با نظارت افراد بزرگسال دلسوز و علاقه‌مند تا گروه‌هاى ضعيف و بزرگ‌ترى كه به وسيله افراد بى‌انگيزه و بى‌مهارت و بى‌علاقه به كودكان اداره مى‌شوند. اين مسأله گاه باعث بى‌توجهى به كودكان و آزار و اذيت آنان به ميزان بالا مى‌شود. امّا در هر دو شرايط مذكور، مراقبان بزرگسال، فاقد ارتباط عاطفى مناسبى هستند كه تنها توسط والدين يك خانواده طبيعى تأمين مى‌شود.

البته بايد به خاطر داشته باشيم هر خانواده طبيعى دو والدينى لزوماً كودكان سالم پرورش نمى‌دهند. والدينى كه دچار اختلالات شخصيتى و روانى، انحرافات جنسى يا گرايشات مجرمانه ضد اجتماعى هستند، مى‌توانند به طور جدى به پتانسيل رشد و تكامل سالم كودكان آسيب وارد كنند. باز تأكيد مى‌كنم، هميشه تعدادى از كودكان هستند كه در همين شرايط نيز به شهروندان بالغ موفق و خلّاق تبديل مى‌شوند. اما همان‌گونه كه قبلًااشاره كرده‌ام، شواهد نشان مى‌دهد سپردن و نگهدارى بچه‌هاى كوچك به غريبه‌ها هر قدر هم كه دلسوز باشند تأثيرات منفى بلند مدتى بر رشد و تكامل كلى آنان خواهد داشت.

همچنين شواهد روز افزون حاكى از آن است كه گذاردن زود هنگام كودكان در مدرسه مى‌تواند توانايى آنها در بهره‌گيرى كامل از ظرفيت‌هاى‌