از رسول خدا روايت شده كه فرمود: «حسد نيست مگر در دو چيز:
مردى كه خدا توانگرش كند و ثروت او موجب هلاك و گمراهى نشود و مردى
كه خدايش حكمت دهد و او بدان داورى كند و خود نيز كار بندد»[1].
و نيز فرمود: «آيا مىدانيد كه در روز رستاخيز سابقون كياناند؟
گفتند: خدا و رسولش داناست. گفت: آنان كه درباره مسلمانان چنان حكم
كنند كه درباره خودشان حكم مىكنند»[2].
و نيز فرمود: «چون قاضى در مسند خود نشيند، دو فرشته بر او نازل شوند
و او را استوار بدارند و راهنمايى و يارى كنند و اگر بيداد كند او را فروگذارند»[3].
و نيز فرمود: «هركه به شغل قضا پرداخت گويى بىكارد ذبح مى- كند»[4] و فرمود: «قاضيان سه گونهاند:
قاضيى در بهشت است و او كسى است كه حق را بداند و بدان حكم كند و دو قاضى ديگر در
دوزخاند: يكى آنكه حق را بداند و از آن عدول كند و ديگر آنكه به نادانى داورى
كند»[5].
پيغمبر خود در موارد بسيارى داورى كرده و گروهى از ياران خود را به
شغل قضا گماشته است، از آن جمله على (ع) را به يمن براى داورى
[1]- روى عن النبى( ص) انه قال:« لا حسد الا فى
اثنين: رجل آتاه اللّه مالا فسلطه على هلكته فى الحق و رجل آتاه اللّه الحكمة فهو
يقضى بها و يعمل بها».
[2]- و عن النبى( ص) انه قال:« هل تدرون من
السابقون الى ظل اللّه يوم القيامة؟
قالوا اللّه و رسوله اعلم. قال
الذين اذا حكموا للمسلمين حكموا كحكمهم لأنفسهم».
[3]- قال( ص):« اذا جلس القاضى فى مجلسه هبط عليه
ملكان يسددانه و يرشدانه و يوفقانه و اذا جار عرجا و تركاه».
[5]- قال( ص):« القضاة ثلاثة: قاض فى الجنة و
اثنان فى النار. فاما الذى فى الجنة فرجل عرف الحق فقضى به و اما الذان فى النار،
فرجل عرف الحق فجار فى الحكم فهو فى النار و رجل قضى فى الناس على جهل فهو فى
النار».