3- 2. آينده از ديدگاه قرآن و روايات‌

3- 2- 1. آخر الزمان و آينده‌بشرى‌

يكى از آموزه‌هاى مهم دينى درباره آينده تاريخ، بحث از «آخر الزمان» است. اين واژه معانى و مفاهيم متفاوتى دارد؛ اما آنچه كه مربوط به مهدويت است، عبارت است از اينكه: «آخرين بخش از زمان كه در آن مهدى موعود ظهور مى‌كند و تحوّلات عظيمى در عالم واقع مى‌شود». بر اين اساس در فرهنگ عامّه مسلمانان- به خصوص شيعه- اصطلاح «آخر الزّمان» حكايت از عصرى مى‌كند كه مهدى موعود در آن ظهور مى‌كند و تحوّلات ويژه‌اى در جهان رخ مى‌دهد.[1]

آخر الزمان خود به دو مرحله كاملا متفاوت تقسيم مى‌شود: دوران نخست كه انسان به مراحل پايانى انحطاط اخلاقى مى‌رسد. فساد اخلاقى و ستم همه جوامع بشرى را فرا مى‌گيرد و واپسين اميدهاى بشرى به نااميدى مى‌گرايد (عصر پيشاظهور) دوران دوّم عصر تحقق وعده‌هاى الهى به پيامبران و اولياى خداست (عصر پساظهور) و با قيام مصلح جهانى آغاز مى‌شود. در آخر الزّمان وقايع گوناگونى پيش‌بينى شده كه با تحقّق آنها، تاريخ بشرى وارد يك مرحله نوينى مى‌شود:

1. بحران معنويت،

2. وقوع اختلاف‌ها و درگيرى‌هاى بسيار،

3. ظهور دجال،

4. وقوع مصايب و نزول بلاها،

5. نداى آسمانى،

6. ظهور منجى بزرگ بشرى،

7. نزول حضرت عيسى و ....

در روايتى چند، بحث «آخر الزّمان» به‌عنوان مرحله نوين و متكامل زندگى بشر

[1]. موسوى بجنوردى كاظم و ...، دائرة المعارف بزرگ اسلامى،( تهران: مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامى، 1374)، ج 1، ص 134 و 135.