را امر به معروف و نهى از منكر مى‌كند»[1] و نيز: «... از اخبار آسمان و زمين و حلال و حرام خدا، شما را مطلع مى‌كند».[2]

د. تربيت در پرتو حكمت:

«به همه مردم، حكمت و دانش بياموزند».[3]

از اين روايت برمى‌آيد كه حضرت مهدى (عج)- كه مى‌خواهد همه اجتماع بشرى را اصلاح فرمايد و جامعه‌اى اسلامى، به تمام معنا ايجاد نمايد- از وسايل تربيتى به‌طور كامل استفاده مى‌كند و از طريق اين وسايل، تعليمات مربوط به تربيت درست و الهى‌گونه را صادر مى‌فرمايد. در همه‌جا تعليمات اسلامى، در اولويت خواهد بود و مردم با حكمت و دانايى، به اصلاح و رفتار و كردار خود خواهند پرداخت.

ه. اخذ پيمان‌نامه از كارگزاران:

يكى از اقدامات و برنامه‌هاى مهم حضرت مهدى (عج) در آغاز ظهور، اخذ پيمان و بيعت اخلاقى از اصحاب و يارانش است. چنان‌كه پيش‌تر گذشت اين پيمان‌نامه اخلاقى، نشانگر رويكرد و كارويژه اخلاقى دولت آن حضرت و مشخص كردن خط و مشى و برنامه‌هاى آتى آن است. اين پيمان و بيعت، بر سر اصولى است كه راه و رسم و شيوه امام را در حكومت تبيين مى‌كند؛ مانند: احترام، ارزش و حقوق انسان، دورى از ظلم، احتكار، فساد، دعوت به ساده‌زيستى، عدالت‌گسترى، دادگرى و ....

اين پيمان‌نامه‌[4] در دو محور قابل تبيين است: 1. پايبندى به فضايل اخلاقى: فضايل‌

[1].« النبى و الوصىّ و القائم« يأمرهم بالمعروف» إذا قام و« ينهاهم عن المنكر»: محمّد بن يعقوب كلينى، كافي، ج 1،

ص 429، ح 83؛ شرف الدين حسينى، تأويل الآيات الظاهرة، ص 185.

[2].« ... يأتيكم بأخبار السماء و الأرض و حلال اللّه جلّ و عزّ و حرامه»: محمّد بن حسن شيخ طوسى، كتاب الغيبة، ص 158؛ محمّد بن على شيخ صدوق، كمال الدين، ج 1، ص 325؛ محمّد بن حسن حرّ عاملى، اثبات الهداة، ج 3، ص 568، ح 676.

[3].« تؤتون الحكمة في زمانه»: محمّد بن ابراهيم نعمانى، الغيبة، ص 238، ح 30؛ محمّد باقر مجلسى، بحار الأنوار، ج 52، ص 352.

[4].« يبايعون على أن لا يسرقوا و لا يزنوا و لا يسبّوا مسلما و لا يقتلوا محرما و لا يهتكوا حريما محرّما و لا- يهجموا منزلا و لا يضربوا أحدا إلّا بالحقّ و لا يكنزوا ذهبا و لا فضّة و لا برا و لا شعيرا و لا يأكلوا مال اليتيم و لا يشهدوا بما لا يعلمون و لا يخربوا مسجدا و لا يشربوا مسكرا و لا يلبسوا الخزّ و لا الحرير و لا يتمنطقوا بالذّهب و لا يقطعوا طريقا و لا يخيفوا سبيلا و لا يفسقوا بغلام و لا يحبسوا طعاما من برّ و لا شعير و يرضون بالقليل و يشتمون على الطيّب و يكرهون النجاسة و يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنكر و يلبسون الخشن من الثياب و يتوسّدون التراب على الخدود و يجاهدون في اللّه حقّ جهاده ...»: لطف اللّه صافي، منتخب الاثر، ص 581، ح 4؛ كامل سليمان، يوم الخلاص، ج 2، ص 465.