اسم الکتاب : اوضاع سياسى اجتماعى و فرهنگى شيعه در غيبت صغرى المؤلف : حسين زاده شانه چى، حسن الجزء : 1 صفحة : 139
پنهان او صورت گرفت، به قتل رسيد.[1] محسّن بن فرات، برخلاف پدرش كه
چهرهاى مورد احترام و ستودنى بود، نزد مردم و درباريان شخصيتى منفور داشت. او در زمان
وزارت خويش، به جز فرزندانش، به كسان ديگرى نيز مشاغل دولتى داد؛ از آن جمله محمد
بن على بزوفرى بود كه او را به حكومت برخى نواحى واسط منصوب كرد.[2]
از شخصيتهاى ديگر اين خاندان، كه در دستگاه حكومت عباسيان نفوذ
داشت، ابو الخطاب جعفر برادر على بن فرات وزير است. او در روزگار المعتضد عباسى،
از جانب وزير، عامل خراج برخى شهرها بود و زمانىكه على بن فرات در سال 296 ق به
وزارت رسيد، رياست ديوان خراج مشرق و مغرب را به او سپرد. ابو الخطاب مدت يك سال
تصدى رياست اين ديوان را داشت و در سال 297 ق درگذشت. محسّن پسر ابن فرات وزير،
داماد همين جعفر بن فرات بود كه منصب او را هم پس از وى تصدى كرد.[3] برخى نام وى را در زمره دانشمندان
ذكر كردهاند[4] و نيز
گفته شده يكبار او را براى تصدى منصب وزارت فراخواندند؛ ولى نپذيرفت.[5] ابو الخطاب پسرى به نام ابو الفتح
فضل داشت، كه از چهرههاى سياسى برجسته اين عصر است. او ظاهرا فعاليتهاى سياسى
خود را، پس از مرگ پدرش، و از زمان وزارت على بن فرات آغاز كرد و در دوران
وزارتهاى سهگانه وى، رياست ديوان الدار، ديوان مشرق و مغرب، را عهدهدار بود[6] و حتى پس از قتل ابو الحسن، پس از
يك دوره، دورى از كارهاى حكومتى، در سال 315 ق بار