در بيان خروج شاه اسماعيل‌

شاه اسماعيل كه اين هرج و مرج را در مملكت ايران ديد، قصد كرد به اردبيل و از آنجا به كشور گيرى پردازد. لهذا شخصى را نزد كاركيا ميرزا على والى لاهيجان فرستاده، رخصت طلبيد و كاركيا به جهت صغر سنّ شاه اسماعيل و قلّت معاون و قوّت دشمنان، چندان رضايتى از انتهاض شاه اسماعيل نداشت و اجازه نمى‌داد. شاه اسماعيل خود با كاركيا ملاقات كرد و تصميم عزم خود را معلوم نمود. لابد كاركيا تمكين كرده، بعد از وداع به مشايعت شاه اسماعيل دو فرسخ راه پيموده و شاه اسماعيل به ديلمان رفت و از آنجا به طارم آمده، درينجا هزار و پانصد نفر از صوفيان روم و شام در ملازمت شاه اسماعيل بودند. بعد از طارم به خلخال رفت و چندى در خلخال اقامت نموده، آنگاه به اردبيل آمد. سلطان على بيگ چاكرلو كه از جانب الوند بيگ حاكم اردبيل بود، براى شاه اسماعيل پيغام داد كه در اردبيل توقّف نكنيد و الّا مهيّاى جنگ باشيد. لهذا از اردبيل كوچيده، در صفحات قره‌باغ قشلاق نمود.

چون زمستان تمام شد، به اردبيل آمده، ازينجا به طرف گنجه شتافت و پيوسته بر عدّت او مى‌افزود.

در سال نهصد و شش [906] شاه اسماعيل با هواخواهان خود، مصمّم جنگ [با] فرخ يسار شيروان شاه شد و به كنار رود كر آمده، از آب عبور كرد و متوجه شماخى گرديد. در آن حدود، جنگ سختى فيما بين سپاه فرّخ يسار و طرفداران شاه اسماعيل درگرفت و جانبين كوشش زياد نمودند. آخر الامر سپاه شاه اسماعيل غلبه كرده، فرخ يسار را كشتند و فرمود جسد فرخ يسار را سوزاندند. بنابراين تمامى مملكت شيروانات به حيطه تصرّف شاه مشار اليه در آمد و در تخت شماخى مقام گرفت. نژاد طبقه حكم داران شيروانشاهيه را مورّخين از قرار ذيل ضبط نموده‌اند:

فرخ يسار بن امير خليل بن سلطان ابراهيم بن سلطان محمد كيقباد بن فرخ زاد بن مينوچهر معروف به خاقان كه از نسل انوشيروان بوده است. بعد از فرخ يسار پسرش بهرام بيگ و بعد از اندك مدتى برادرش غازى بيگ شيروان شاه شدند.

در آخر همين سال كه شاه اسماعيل در حوالى باكو و گلستان گيرودارى داشت، خبر آوردند كه اميرزاده الوند با لشكر جرّار به عزم رزم از تبريز به نخجوان آمده. لهذا دست از گيرودار كشيده، متوجه آذربايجان شد.

در سال نهصد و هفت [907] بود كه شاه اسماعيل دسته‌اى از قشون اميرزاده الوند ميرزا را منهزم ساخت و بعد از آن در موقع شرور از چخورسعد به اردوى بزرگ الوند ميرزا رسيده، صفوف جنگ و جدال را آراستند.

لشكر شاه اسماعيل كه عبارت از هفت هزار صوفى و مرتب از ايل قاجار و استاجلو و