آذربايجان بسيار بعيد به نظر مى‌رسد.

ج) تحولات افغانستان و ظهور طالبان در شرق ايران‌

در سال 1359 هنرى كسينجر، مغز متفكر سياست‌گذارى در آمريكا و عضو شوراى سياست‌گذارى خارجى در تحليلى از حوادث و وقايع خاورميانه بعد از پيروزى انقلاب اسلامى، على‌رغم اين كه در گذشته بزرگ‌ترين خطر را نفوذ كمونيزم و اتحاد جماهير شوروى مى‌دانست تغيير جهت داده، اعلام كرد كه بزرگ‌ترين خطر براى اين منطقه و در واقع براى منافع غرب و آمريكا، راديكاليزم شيعه، بنيادگرايى اسلامى و انقلاب اسلامى ايران مى‌باشد و اعتراف نمود كه خطر مستقيم انقلاب ايران خطر درازمدت اتحاد جماهير شوروى را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.[1]

در برخورد با اين پديده جديد، كسينجر پيشنهاد كرد كه بهترين راه براى جلوگيرى از گسترش و نفوذ انقلاب اسلامى در ميان ساير جوامع اسلامى، اين است كه با ايجاد يك حركت هدايت‌شده اسلامى در ميان اهل سنت كه در عين حال مطابق با سياست‌ها و خواسته‌هاى آمريكا باشد، به مقابله با انقلاب اسلامى برخيزيم. از همان زمان سازمان‌

CIA

درصدد ايجاد چنين تحركى بود. ابتدا سعى كرد با استفاده از حضور اقليت برادران اهل سنت در داخل كشور، حركتى در اين راستا به وجود آورد و شورايى را به نام «شوراى مركزى اهل سنت» توسط يكى از عوامل ناراضى و مخالف نظام به عنوان «شمس» به وجود آورد كه با توجه به هوشيارى مسئولين نظام، اين حركت به جايى نرسيد. ولى در خارج از كشور به ويژه در افغانستان اين برنامه توأم با موفقيتى نسبى بود. به طورى كه با برنامه‌ريزى و صرف هزينه در آموزش نيروهاى جوان در مدارس دينى پاكستان و عربستان‌سعودى، پديده‌اى به نام طالبان شكل گرفت.

افغانستان كه در شرق كشور قرار دارد و داراى مرزى طولانى با ايران مى‌باشد و مردم آن از لحاظ زبان و فرهنگ وجوه مشتركى با مردم ايران دارند از قبل از انقلاب اسلامى همواره يكى از اشتغالات فكرى مسئولين سياست خارجى كشور بوده است. تعدد قبايل و قوميت‌هاى‌

[1]. به نقل از: مجله الدّستور، مورخ 5 ژوئيه 1982.