ج) احياى هويت‌

يكى از اهداف مهم حكومت اسلامى از ديدگاه امام‌خمينى، انسان‌سازى و احياى هويت انسانى است؛ آن‌گونه كه مى‌توان گفت يكى از محورهاى مهم انديشه‌اى و مبارزاتى ايشان تلاش براى شناسايى و احياى هويت و بازگشت به آن است. و يكى از انتقادات مهم اسلامگرايان به حكومت پهلوى نيز تضعيف هويت اسلامى جامعه بوده است.

انديشه احياى هويت بومى در بين ديگر انديشمندان اسلامى ازجمله سيد جمال‌الدين اسدآبادى، اقبال لاهورى، جلال آل‌احمد و على شريعتى نيز مطرح بوده است و آنها با تأكيد بر ضرورت «بازگشت به خويشتن»، بر «احياى هويت واقعى» به‌عنوان رمز هر نوع حركت اصلاحى نيز پاى مى‌فشردند.

حال پرسيدنى است امام‌خمينى هويت اصيل و واقعى ملى در ايران را چه هويتى مى‌دانست؟ اين هويت چه ويژگى‌هايى دارد و از چه عناصرى تشكيل مى‌شود؟ ايشان آسيب‌هاى وارد برآن را چگونه ارزيابى مى‌كرد و راه‌هاى احياى هويت اصيل و واقعى در ايران را چه مى‌دانست؟

1. اهميت شناخت و احياى هويت از ديدگاه امام‌خمينى‌

امام شناخت و احياى هويت را رمز استقلال و قدرت كشور و مانعى در راه گسترش سلطه قدرت‌هاى جهانى مى‌داند. وى همواره تأكيد دارد: «هيچ نحو استقلالى حاصل نمى‌شود، الا اينكه ما خودمان را بشناسيم.»[1] در جايى ديگر مى‌گويد:

ما تا تمام حيثيت خودمان را نفهميم؛ نفهميم كه چه بوديم؛ تاريخ ما چه بوده و چه هستيم؛ چه داريم؛ تا اينها را نفهميم، استقلال نمى‌توانيم پيدا كنيم.[2]

هيچ ملتى نمى‌تواند استقلال پيدا بكند، الا اينكه خودش، خودش را بفهمد. مادامى كه‌خودشان را گم كردند و ديگران را جاى خودشان نشاندند، استقلال نمى‌توانند پيداكنند.[3]

[1]. همان، ص 258.

[2]. همان، ج 10، ص 74.

[3]. همان، ج 11، ص 183.