در طلاق خلع بدون عوض، جايز نيست.[1]

كسب كردن با آنها نيز جايز نيست، اگرچه منفعت حلال مقصود[2] داشته باشند، مانند استفاده كردن از مدفوع انسان براى كود زمين‌هاى زراعى.

البته آب انگور- و مويز و خرما- پس از جوش آمدن‌[3] و پيش از رفتن دو ثلث آن- در اثر تبخير- بنابر اين‌كه نجس باشد از حكم بالا مستثناست. همچنين تمام اقسام كافر حتى مرتد فطرى‌[4] بنابر اقوا مستثناست. نيز سگ شكارى، سگ گله، سگ زراعت، سگ باغ و سگ خانه (كلاب نافعه) هم از اين حكم، مستثنا هستند] و خريد و فروش آنها جايز است [.

كسب مال از راه مبادله بر اعيان خارجى حرام‌

شرح: بعضى از اعيان و اشيايى كه حكم تحريم مترتب شده و اكتساب با آنها (كسب مال از طريق مبادله بر آنها) حرام و ممنوع است، اعيان نجسه ميباشد. درباره اصل اعيان نجسه در كتاب طهارت بحث شده است. اعيان نجسه به عقيده امام خمينى (قدس سره) يازده چيز است: 1. بول؛ 2. مدفوع؛ 3. منى؛ 4. مردار؛ 5. خون؛ 6. سگ؛ 7. خوك؛ 8. شراب و هر مسكرى كه اصالتاً مايع باشد؛ 9. فقاع؛ 10. كافر؛ 11. عرق شتر نجاست‌خوار. اين نكته نيز بديهى است كه هر نجسى حرام است. بنابراين خوردن گوشت مردار و خوك و سگ حرام است، نوشيدن شراب و خون و ... حرام است.

در باب مكاسب محرمه مسائل معاوضه بر اين اعيان بحث ميشود. بحث اصلى هم در حلّيت و حرمت وضعى مطلق معاوضه بر آنهاست و در برخى از آنها علاوه بر حرمت وضعى، حرمت تكليفى نيز مطرح مى‌شود. مانند: معاوضه بر خمر، و ....

[1]. دليل عدم جواز، اين است كه هبه و صلح مذكور نياز به قبول دارد و نوعى اكتساب شمرده ميشود و مطلق اكتساب با اعيان نجس اشكال دارد.

[2]. منفعتى كه مورد توجه عقلاست و عقلا قصد آن حلال را ميكنند و براى آن پول ميدهند.

[3]. شرط جوش آمدن و غليان آب انگور اين است كه به وسيله آتش باشد نه به خودى خود.

[4]. مرتد فطرى واجب القتل است ولى تا اعدام نشده است ماليت دارد اگرچه از ارزش آن كاسته شده است.