دزدى، قسم دروغ كتمان شهادت، شهادت باطل، شكستن عهد، ناحقى در وصيّت، شرب خمر، خوردن ربا و مال باطل، قماربازى، خوردن ميته و خون و گوشت خوك و گوشت هر چه كه براى غير خدا كشته شده است بدون آن كه ضرورتى باشد، كم‌فروشى، تعرّب (به جاهليت برگشتن) بعد از هجرت، كمك به ستمكاران و تكيه نمودن بر آنها، حبس نمودن حقوق بدون عذر، دروغ، تكبّر، اسراف، تبذير، خيانت، غيبت، سخن‌چينى، مشغول شدن به هوسرانى‌ها، سبك شمردن حج، ترك نماز، جلوگيرى از زكات و اصرار بر انجام گناهان كوچك و اما براى خدا شريك قرار دادن و انكار نمودن آنچه كه خداوند نازل فرموده و محاربه و جنگ با اولياى خدا از اكبر كباير و از هر گناه كبيره‌اى بزرگتر است. لكن شريك قرار دادن براى خدا و ... را جزء كبايرى شمردن كه اجتناب از آنها در عدالت معتبر است، مسامحه است.

(1)

مسأله 1- اصرار بر گناهان صغيره كه موجب كبيره شدن آن مى‌گردد

، عبارت است از ادامه و ملازمت بر معصيت بدون آن كه پشت سر آن گناه، توبه‌اى بنمايد و بعيد نيست كه بعد از انجام گناه صغيره، تصميم بر انجام مجدّد آن، از قبيل اصرار بر صغيره باشد، اگر چه آن را انجام ندهد خصوصا اگر تصميم او بر انجام آن، در حال ارتكاب معصيت اوّل باشد، البّته ظاهر اين است كه بعد از انجام گناه صغيره، به مجرّد اين كه توبه ننمايد و تصميم بر انجام مجدّد آن هم نداشته باشد، اصرار بر آن، تحقّق پيدا نكند.

(2)

مسأله 2- بنابر اقوا، كسى كه خودش را مى‌شناسد كه عدالت ندارد، ولى مأمومين به عادل بودن او اعتقاد دارند، جايز است كه (براى آنها) نماز جماعت بخواند

، اگر چه احتياط آن است كه نخواند و اين نماز جماعت صحيح است و احكام جماعت بر اين نماز مترتب مى‌شود.

(3)

مسأله 3- عدالت با بيّنه (مثلا شهادت دو شاهد عادل) و شيوعى كه موجب اطمينان باشد، ثابت مى‌شود

، بلكه وثوق و اطمينان به عدالت از هر راهى كه پيدا شود- و لو از اين جهت كه مردم آگاه به مسائل و اهل صلاح به او اقتداء كرده باشند- كفايت مى‌كند، كما اينكه حسن ظاهر كسى كه تا حدّ ظنّ و گمان كشف از عدالت او مى‌نمايد، كافى است، بلكه بنابر اقوا، حسن ظاهر شخص- و لو اينكه موجب ظنّ بر عدالت او نشود- كفايت مى‌كند، اگر چه احتياط آن است كه معتبر باشد.

(4)

مسأله 4- امامت كسى كه نشسته نماز مى‌خواند

، براى شخص ايستاده و كسى كه دراز كشيده، براى شخص نشسته، جايز نيست و امامت كسى كه نمى‌تواند قرائت را بخوبى ادا كند؛ يعنى، حروف را از مخرج آنها ادا نمى‌نمايد، يا آن را تبديل به غير خودش مى‌كند، حتى غلط اعرابى (مثل زير و زبر) اگر چه توانايى بر اينها را نداشته باشد، براى كسى كه آن را به خوبى ادا مى‌كند جايز نيست. همچنين است امامت شخص لال براى گويا (كسى كه زبانش سالم است)، اگر چه اين گويا، قرائت را خوب ادا نمى‌كند و