و روزه بر او و همچنين مسّ نوشته قرآن و خواندن سوره‌هاى چهارگانه عزايم و داخل شدن در مسجد الحرام و مسجد النبى و توقف در ساير مساجد و واجب بودن قضاء روزه بر او، نه نماز و غير اينها، به تفصيلى كه در حيض گذشت، همانند زن حائض است.

(1)

غسل مسّ ميت‌

(2) مسّ بدن انسان مرده، بعد از سرد شدن تمام جسد و قبل از تمام شدن غسلش، سبب وجوب غسل مسّ ميت مى‌شود، و مسّ بدن ميّت بعد از تمام شدن غسلش اگر چه غسل اضطرارى باشد، مانند آنكه در اثر نبود سدر و كافور غسلهاى سه‌گانه با آب خالص باشد.

بلكه اگر چه غسل دهنده در اثر نبود مسلمان هم جنس- مرد يا زن- شخص كافرى باشد سبب وجوب غسل مسّ ميّت نمى‌شود ولى بنابر احتياط مستحب به غسل كافر، اكتفا نشود. و در صورتى كه غسل دادن ميّت ممكن نباشد، تيمم به جاى غسل و ملحق به آن است، اگر چه احتياط مستحب آنست كه ملحق به آن نباشد و در ميت فرقى بين مسلمان و كافر و بزرگ و كوچك، حتى سقطى كه چهار ماهش تمام باشد نيست، همانطورى كه بين اعضاء روح‌دار و غير آن، مس‌كننده باشند يا مس شونده بعد از آنكه عرفا صدق مس كند، فرقى نيست، بنابراين اگر ناخن او به ناخن ميت برسد بايد غسل كند، البته اگر موى ميّت مسّ شود و يا موى انسان به ميّت برسد، غسل ندارد.

(3)

مسأله 1- قطعه‌اى كه از بدن انسان زنده جدا شده‌

، مسّ آن مانند مسّ ميّت، موجب غسل است در صورتى كه داراى استخوان باشد نه خالى از آن و احتياط مستحب آنست كه استخوان تنها، به گوشت داراى استخوان ملحق باشد اگر چه بنابر اقوا ملحق نيست.

اما قطعه‌اى كه از بدن ميّت جدا شده باشد مسّ هر چيزى كه در وقت اتّصال با ميّت غسل داشته باشد، در وقت جدا بودن از آن هم غسل دارد.

(4)

مسأله 2- شهيد مانند ميّت بعد از غسل است‌

و لذا مسّ شهيد غسل ندارد. و همچنين مسّ كسى كه قتل او به عنوان قصاص يا حد واجب است و امر مى‌شود غسلش را مقدم داشته تا كشته شود.

(5)

مسأله 3- اگر بعد از مسّ بدن ميت، شك كند كه قبل از سرد شدن، مسّ كرده يا بعد

از آن غسل بر او واجب نيست. و همچنين است اگر شك كند ميّتى را كه مسّ كرده، شهيد بوده يا نه، بر خلاف آنكه شك كند كه مسّ او قبل از غسل دادن بوده است و يا بعد از آن كه غسل بر او واجب است.