وَ إِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ وَ يَمْكُرُونَ وَ يَمْكُرُ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَيْرُ الْماكِرِينَ؛[1]

هنگامى كه كافران نقشه مى‌كشيدند تو را به زندان بيفكنند يا به قتل برسانند و يا از مكّه خارج سازند، آن‌ها چاره مى‌انديشيدند و خداوند نيز تدبير مى‌كرد و خدا بهترين چاره‌جويان است.

با اين‌كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم يقين كامل داشت امدادهاى غيبى او را تأييد و گام‌هايش را استوار مى‌گرداند، در حركت خويش شتابزده عمل نكرد و بى انديشه قدمى برنداشت، بلكه با دورانديشى و تدبير و كاملا پنهانى به اداره امور پرداخت.

پيمان برادرى پيش از هجرت‌

رسول خدا صلّى اللّه عليه و اله و سلم براى نقطه آغازين حركت به سوى تأسيس جامعه اسلامى يكپارچه، ميان مهاجران پيمان برادرى بست تا بسان يك پيكر، در جهت مصلحت اسلام و اعتلاى كلمه حق با يكديگر همكارى داشته باشند، زيرا مسلمانان با مشكلات و دشوارى‌هاى فراوانى روبرو مى‌شدند كه پشت سر نهادن چنين دشوارى‌هايى بستگى به بالاترين مراتب همكارى و كمك يكديگر داشت.

پيامبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم براى برداشتن نخستين گام در مسير هجرت مبارك خود، ميان مهاجران براساس پيوند ايمانى و الهى مبتنى بر حق و همدردى، پيمان برادرى ايجاد كرد؛ پيمانى كه به دور از هرگونه تمايلات نفسانى در روابط

[1] . مناقب 1/ 182- 183؛ انفال 3.