آن كس كه نفس او نفس پيامبر (ص) «وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتابِ»[1] «وَ تَعِيَها أُذُنٌ واعِيَةٌ»[2] بود و به فرموده رسول اكرم (ص)

«إِنَّكَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى إِلَّا أَنَّكَ لَسْتَ بِنَبِي وَ لَكِنَّكَ لَوَزِيرٌ وَ إِنَّكَ لَعَلَي خَير».[3]

حوادث پس از رسول اكرم (ص) و انحراف از اسلام اصيل، حوادث زمان عثمان و پس از آن، هفتاد و سه فرقه شدن جامعه اسلامى، جريان سازى هاى اموى، تحميل جنگ‌هاى جمل و صفين و نهروان و «ارتدّ الناس بعد رسول الله (ص) الّا ثلاثة او اربعة»[4]، يا «إرتد الناس بعد قتل الحسين (ع) الا ثلاثة»[5]، محوريت اميرالمومنين (ع) و ياران و اهل بيت آن حضرت و پس از آن حضرت و عصر حسنين (ع) در جريان‌هاى تاريخى كلامى، فقهى، سياسى و اجتماعى تاريخ بيشتر در رابطه با جريان‌هاى مقابل، قابل تجزيه و تحليل و نقد و بررسى است.

احياء و بازسازى مكتب در عصر امام سجاد (ع)

در عصر آن بزرگوار، جريان‌هاى فكرى و سياسى گوناگونى در دنياى اسلام شكل گرفت كه در رأس آن ها جريان‌هاى مربوط به جانشين پس از پيامبر اكرم (ص) و خلافت و شيوه هاى حاكم بر دوره هاى 25 ساله پس از رسول اعظم (ص) و نيز حوادث زمان عثمان و پس از او و مسائل مربوط به بنى اميه و خوارج و امواج حوادث مذكور بود.

[1] . رعد: 43.

[2] . حاقه: 12.

[3] . محمد بن حسين شريف الرضى، نهج البلاغه، ص 301.

[4] . حبيب الله هاشمى خويى، منهاج البراعة فى شرح نهج البلاغه، ج 12، ص 56.

[5] . محمد بن عمر كشى، رجال الكشى- اختيار معرفة الرجال، ص 123.