حركت از قوه به فعل و از نقص به كمال و از ظلمات بسوى نور است و به فرموده اميرالمؤمنين (ع):

«قِيمَةُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يُحْسِنُه».[1]

قيمت هر انسانى حظّ و بهره او از كمالات وجودى و حسنات ربانى و فضائل آسمانى و درجات قرب الى الله است. صفات و كمالات و مظاهرى كه او بدان محقق است.

و به اصطلاح هويت وجودى هر انسانى و صورت كماليه او شخصيت او را تشكيل مى دهد و فعلية الشي‌ء بصورته لابمادته و عناوين اعتبارى و يا مفاهيم اعتبارى در حقيقت انسان نقشى ايفا نمى كنند بلكه حقيقت وجودى و انسانى را هويت و صفات واقعى او تشكيل مى دهد. و عوارض و ماهيات و امور اعتبارى اصيل نبوده بلكه آن الوجود عندنا اصيل دليل من خالفنا عليل وجود اصيل است و دليل مخالفان ما بيمار است.

ملاك وصول به مراتب قرب و منازل اهل يقين و سُرادقات جلال و جمال خداوند منان و مظهريت به اسماء الله لحسنى و صفاته العليا و حضور عندالله است.

مفهوم حق در قرآن كريم‌

در قرآن، كلمه «حق» فراوان به كار رفته است. اين واژه و مشتقات آن قريب‌سيصد بار و خود كلمه حق نزديك به 227 بار در قرآن آمده است. البته مشتقات آن مانند حق، يحق، حاقه حساب جداگانه دارد اما تنها كلمه حق 227 بار در قرآن آمده و در راس همه آنها ذات اقدس الهى قرار گرفته كه خود را به عنوان حق معرفى كرده و فرموده است: «ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ».[2]

[1] . حسن بن على بن شعبه حرانى، تحف العقول، تحقيق: على اكبر غفارى، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1363، ص 201.

[2] . حج: 6؛ حج: 62؛ لقمان: 30.