اسم الکتاب : شرح اصول فقه المؤلف : محمدى، على الجزء : 1 صفحة : 137
ابتدا تقسيم اول را بيان مىكنيم و هدف
ما از اين بيان آن است كه مىخواهيم بگوييم:اطلاق و تقييد در تقسيمات اوليه ممكن
است و هركجا شك كرديم در شرطيت يا جزئيت امرى،مىتوانيم به اطلاق كلام تمسك نموده
و جزئيت يا شرطيت آن امر مشكوك را برداريم.
حال تقسيمات اوليه عبارتاند از
تقسيماتى كه عارض مىشود بر ذات الوجوب با قطعنظر از تعلق امرى به آن واجب.مثلا
صلاة كه يكى از واجبات اسلامى است،فى حد ذاته به تعداد اجزا و شرايطى كه برايش
متصور است،منقسم مىشود به:
1.صلاة با سوره و صلاة بدون سوره.
2.نماز باسلام و نماز بىسلام.
3.نماز با طهارت(مائيه يا ترابيه)و نماز بىطهارت.
4.نماز با استقبال و نماز بىاستقبال.
5.نماز با ساتر و نماز بدون ساتر.
6.نماز با ركوع و نماز بىركوع.
اينها را تقسيمات اوليه مىگويند به
جهت اينكه اينها عارض مىشوند بر ذات صلاة با قطعنظر از تعلق امرى يا نهيى به آن
عمل.حال در رابطه با تقسيمات اوليه،در دو مقام بحث مىشود:
1.مقام ثبوت يا تصور يا احتمالات كه در اين مقام،صرفا هدف اين است كه در
مسئله چند وجه محتمل و متصور است؟
2.مقام اثبات يا تصديق يا دلالت كه در اين مقام،هدف اين است كه كدام يك از
اين وجوه محتمله دليل دارد و كدامها دليلى ندارد؟
مقام ثبوت
واجب را با هريك از خصوصيات(از
قبيل:ركوع،سجود،طهارت،حريت،قنوت و...
نسبت به نماز)كه بسنجيم،اين واجب نسبت
به آن خصوصيات از سه حال خارج نيست:
1.آيا اين واجب،نسبت به آن خصوصيات،به شرط شىء است يعنى مشروط و مقيد است
به وجود آن خصوصيت و مولى در هنگام حكم به وجوب اين واجب،
اسم الکتاب : شرح اصول فقه المؤلف : محمدى، على الجزء : 1 صفحة : 137