دورهاى تجارى: پيشرفت از طريق مجموعه‌سازى‌

دورهاى تجارى اغلب طولانى هستند (دور اروگوئه هفت سال و نيم طول كشيد)، ولى يك امتياز دارند. آنها يك رويكرد مجموعه‌سازى به مذاكرات تجارى مى‌دهند كه برخى اوقات مى‌تواند بسيار مناسبتر از مذاكره روى يك موضوع منفرد باشد.

* اندازه مجموعه، مى‌تواند منافع بيشتر را شامل شود؛ زيرا مشاركت‌كنندگان امتيازات را حول دامنه‌اى از موضوعها دنبال و تأمين مى‌كنند.

* در يك مجموعه، توانايى برقرارى بده- بستان بين موضوعهاى مختلف مى‌تواند دستيابى به توافق را آسانتر كند؛ زيرا نقاط مختلف در مجموعه سياستگذارى مى‌تواند منافعى براى هر كشور داشته باشد. اين موضوع علاوه بر آثار اقتصادى، نتايج سياسى هم دارد. امتيازاتى (شايد در يك بخش) كه لازم هستند ولى در قالب شرايط سياسى داخلى دفاع از آنها مشكل است مى‌تواند در يك مجموعه به راحتى امكان‌پذير شود؛ زيرا مجموعه منافع متقابل اقتصادى و سياسى را (در ساير بخشها) دربردارد.

به عنوان يك نتيجه، اصلاحات در بخشهاى از نظر سياسى حساس در تجارت جهانى مى‌تواند در قالب يك مجموعه جهانى آسانتر باشد. نمونه براز آن اصلاح تجارت كشاورزى در دور اروگوئه بود.

* كشورهاى در حال توسعه و ساير شركت‌كنندگان كم‌قدرت‌تر، شانس بيشترى براى اثرگذارى بر نظام چند جانبه در يك دور تجارى را دارند (نسبت به تأثيرگذارى كه در روابط دوجانبه با كشورهاى تجاى مهم مى‌توانند داشته باشند).

پرداختن به موضوعات گوناگون در يك دور تجارى مى‌تواند هم نقطه قوت و هم نقطه ضعف باشد كه به مجادله در خصوص مؤثر بودن دورهاى چندبخشى در مقابل مذاكرات يك بخشى منجر مى‌شود. سابقه اخير از اين حيث مبهم است. در برخى مراحل، دور اروگوئه چنان پردرسر به نظر مى‌رسيد كه موافقت در هر موضوع توسط همه كشورهاى شركت‌كننده غير ممكن بود. سرانجام در 1993 تا 1994 اين دور تجارى با موفقيت به پايان رسيد و اين به دنبال دو سال ناكامى در دستيابى به هرگونه توافق مهم در مذاكرات منفرد بخشى در زمينه حمل و نقل دريايى، ارتباطات راه دور اصلى و خدمات مالى حاصل شد.

اين به معنى آن نيست كه دورهاى تجارى تنها راه دستيابى به موفقيت هستند. در 1997 مذاكرات تك‌بخشى در زمينه ارتباطات راه دور اصلى، تجهيزات فن‌آورى اطلاعات و خ دمات مالى با موفقيت به نتيجه رسيد. اين بحث ادامه دارد. پاسخ هرچه باشد، استدلالها واضح و روشن نيستند. شايد دليل موفقيت، در به كارگيرى صحيح مذاكره براى موضوع و زمانى خاص نهفته باشد.