استوپس

اِستوپس \ [e]sto(ow)ps\ ، ماری شارلُت کارمایکِل (1880-1958م/ 1259-1337ش)، بانوی بریتانیاییِ مدافع کنترل زاد و ولد. او نخستین درمانگاه آموزشی جلوگیری از آبستنی در بریتانیا را در 1921م تأسیس کرد. اگر چه کار درمانگاهی، تألیفات و سخنرانیهای او مخالفت شدیدی را، به‌ویژه در میان کاتولیکها برانگیخت، در نرمش تدریجی کلیسای انگلستان (از 1930م) در برابر موضوع کنترل زاد و ولد، بسیار مؤثر بود.
استوپس در اسکاتلند زاده شد و نخست در دانشگاه لندن تحصیل کرد. سپس در 1904م از دانشگاه مونیخ مدرک دکتری در گیاه‌شناسی گرفت و پس از آن در دانشگاههای منچستر و لندن به ‌تدریس پرداخت. او متخصص‌ گیاهان ‌سنگواره‌ای
(دیرین‌ گیاه‌شناسی) و مسائل مربوط به استخراج زغال‌سنگ بود و در 1916م، هنگامی که ازدواجش به جدایی انجامید، شهرت علمی فراوانی داشت؛ این جدایی سبب شد که وی توجهش را به مسائل ازدواج معطوف کند. او در ابتدا کنترل زاد و ولد را به‌عنوان کمکی به پدید آوردن احساس خرسندی از ازدواج و وسیله‌ای برای مصون نگه‌داشتن زنان از آسیبهایی در نظر می‌گرفت که در اثر زایمانهای پیاپی بر جسمشان وارد می‌آمد. دیدگاه او با چندین رهبر پیشین جنبش کنترل زاد و ولد تفاوت داشت، زیرا آنان بیشتر به از میان برداشتن مشکل مازاد جمعیت و فقر توجه داشتند.
همسر دوم استوپس، هامفری وِردِن رو، که از بنیادگذاران کارخانۀ هواپیماسازیِ رو بود، استوپس را در مبارزاتی که بعداً آغاز کرد، یاری رساند. نخستین درمانگاه کنترل زاد و ولد آنان سه سال بعد در منطقۀ هالووِیِ لندن تأسیس شد. در این میان، استوپس کتابهای «عشقِ به ازدواج انجامیده» (ترجمۀ فارسی با عنوان راه موفقیت در عشق و ازدواج: 1329ش؟) و «پدر و مادری کردن خردمندانه» را نوشت (هر دو در 1918م) که به چندین زبان ترجمه شده‌اند. کتاب او با عنوان «پیشگیری از آبستنی: نظریه، تاریخچه و اجرای آن» (1923م؛ ویرایش جدید: 1931م) در آغازِ انتشار، جامع‌ترین اثر در این‌باره بود. استوپس پس از جنگ جهانی دوم، به کشورهای خاور دور در کنترل زاد و ولد یاری رساند.

مآخذ

کتابخانۀ ملی ایران (آذر 1388)؛
نیز:

CE, 6th edition;
EB, 2008.
بخش علوم پزشکی