مى‌دهد، و اگر همه فلس‌ها را تكان دهد زمين متلاشى مى‌گردد.

در اين باب روايات ديگرى هم هست و هر كدام به صورتى اين موضوع را بيان كرده‌اند، ولى ما اكنون در صدد جمع اينگونه روايات نيستيم، مقصود اين است كه مطالب درست از نادرست و فرق بين اخبار صحيح و ضعيف روشن شود و به همين اندازه براى توجه انظار و اداى مقصود كافيست.

بزرگان علماء و فقهاء شيعه مانند شيخ مفيد و سيد مرتضى و معاصرين آنان و همچنين متأخرين از رجال شيعه هرگاه به اينگونه روايات مى‌رسيدند كه با وجدان و عقول سليمه مخالفت داشت و برهان و حجتى او را تأييد نمى‌كرد بلكه از حقيقت دور و شايسته‌شان امام عليه السلام نبوده، به عنوان عدم اعتناء به خبر واحد از اين اخبار صرفنظر مى‌كردند و در مناظرات و احتجاجات خود مورد نظر قرار نمى‌دادند.

اين فقهاى عظيم الشان شيعه معتقدند كه خبر واحد مفيد علم نيست و مورد عمل قرار نمى‌گيرد، و در هيچ يك از ابواب اصول و فروع نمى‌تواند مورد استناد قرار گيرد، و تنها اخبار صحيح كه با عقل تصادم نداشته باشد مورد عمل قرار مى‌گيرد،

و لذا اين طبقه به حجيت خبر واحد در هنگام نبودن قرائن مفيد علم معتقد نيستند، و اكنون ناگزير هستم كه قواعد مقرره در عمل به اخبار و روايات حضرت رسول (صلى الله عليه و آله) و ائمه اطهار عليهم- السلام را در اينجا تشريح كنيم تا موضوع از هر جهت روشن گردد.