منظور از ارزش روانى (ذاتى) معرفت اين است كه به حد اطمينان و يقين برسد به‌نحوى كه شك و ترديد در آن راه نداشته باشد، خواه با واقعيت تطبيق داشته باشد يا نداشته باشد در اين مفهوم نظر به بيرون‌نمايى معرفت نيست.

منظور از ارزش واقعى (منطقى) معرفت اين است كه شناخت نه تنها به حد اطمينان و يقين برسد بلكه با واقع نيز مطابقت داشته باشد، به‌نحوى كه فرض عدم مطابقت با واقع به‌معنى نفى معرفت باشد.

در بحث‌هاى فلسفى آنجا كه درباره ارزش شناخت بحث به ميان مى‌آيد، معنى اول مورد نظر نيست؛ زيرا اين نوع يقين در مورد تصورات خيالى و توّهمى نيز حاصل مى‌شود، بلكه آنچه مورد نظر است معنى دوم است.

اينكه كانت رياضيات را از آن‌جهت كه موضوع آنها ذهنى و فطرى است از ارزش مطلق برخوردار مى‌داند نشانه آن است كه نامبرده بين دو مفهوم بالا خلط كرده است، و ارزش روانى را جايگزين ارزش منطقى نموده است.

ب) درصورتى‌كه معرفت، نتواند خارج را آنچنان‌كه هست بنماياند، چگونه مى‌توان اطمينان يافت كه ذهن ساير انسان‌ها نيز داراى همان خصوصيات و ويژگى‌هاى ذهن ما مى‌باشد؟ آيا اين احتمال كه ساير اذهان از معلومات فطرى ديگرى برخوردار باشند كه در رياضيات آنها را به نتايج معكوسى مى‌رساند احتمال معقولى نيست؟