اسم الکتاب : فقه نظام اقتصادى اسلام المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 288
آنها را در
مصالح مسلمين و ارائه خدمات مورد نياز جامعه اسلامى هزينه مىكند.
مقايسه
نظريه اسلام در توزيع نخستين با كاپيتاليسم و ماركسيسم
بنابر
آنچه در مباحث گذشته گفتيم مىتوان تفاوت ديدگاه اسلام را در رابطه با مالكيت
ثروتهاى طبيعى و توزيع نخستين با نظريههاى كاپيتاليستى و ماركسيستى باز شناخت.
در
كاپيتاليسم آزادى اقتصادى فردى بنياد نظام اقتصادى و مبناى شكل دهى روابط اقتصادى
را تشكيل مىدهد. براساس آزادى اقتصادى هر فردى مىتواند هر اندازه از ثروتهاى
طبيعى را از طريق استيلاء و تسلط به مالكيت خويش درآورد. با استيلاء فرد بر ثروت
طبيعى، ثروت طبيعى در مالكيت خصوصى فرد درآمده و ديگرى حق تجاوز به حريم مالكيت
خصوصى او را نخواهد داشت. اين آزادى اقتصادى حد و مرزى به جز آزادى اقتصادى افراد
ديگر ندارد، تنها حدّى كه براى آزادى اقتصادى فرد وجود دارد اين است كه به حريم
آزادى فردى ديگران تجاوز نكند.
براين
اساس دو تفاوت اصلى بين نظريه اسلامى توزيع نخستين با نظريه كاپيتاليستى وجود
دارد:
تفاوت
نخست اين است كه در نظام كاپيتاليستى ثروتهاى طبيعى نخستين در حالت اوليه در
مالكيت شخصيتى حقوقى يا حقيقى قرار ندارند، و با استيلاء و تسلط افراد است كه براى
نخستين بار به مالكيت آن افراد درمىآيند. درحالىكه در نظام اقتصادى اسلام
ثروتهاى طبيعى نخستين در مالكيت دولت اسلامى قرار دارند، و مبناى اين مالكيت نيز
مالكيت خداست كه آفريننده انسان و طبيعت و سراسر جهان هستى است، و لذا بر مبناى
ديدگاه اسلامى ايجاد محدوديت از سوى دولت بر تصرف
اسم الکتاب : فقه نظام اقتصادى اسلام المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 288