و در روايت عقبة بن خالد آمده است:

«سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللهِ (ع) عَنْ رَجُلٍ أَتَى أَرْضَ رَجُلٍ فَزَرَعَهَا بِغَيرِ إِذْنِهِ حَتَّى إِذَا بَلَغَ الزَّرْعُ جَاءَ صَاحِبُ الْأَرْضِ فَقَالَ: زَرَعْتَ بِغَيرِ إِذْنِى فَزَرْعُكَ لِى وَ عَلَى مَا أَنْفَقْتَ، أَ لَهُ ذَلِكَ؟ فَقَالَ: لِلزَّارِعِ زَرْعُهُ، وَ لِصَاحِبِ الْأَرْضِ كِرَاءُ أَرْضِهِ»[1].

از امام صادق (ع) پرسيدم درباره كسى كه در زمين ديگرى بدون اجازه او كشت كرده است. هنگامى كه زرع به ثمر رسيد صاحب زمين آمد و گفت بدون اجازه من كشت كردى پس زرع تو از آنِ من است و هزينه‌اى كه كرده‌اى به تو مى‌دهم، آيا مى‌تواند چنين بگويد؟ فرمود: زرع از آنِ زارع است و صاحب زمين اجاره زمين خود را مالك است.

و در صحيحه محمد حلبى آمده است:

«سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللهِ (ع) عَنِ السَّوَادِ مَا مَنْزِلَتُهُ؟ فَقَالَ: هُوَ لِجَمِيعِ الْمُسْلِمِينَ لِمَنْ هُوَ الْيوْمَ وَ لِمَنْ يدْخُلُ فِى الْإِسْلَامِ بَعْدَ الْيوْمِ وَ لِمَنْ لَمْ يخْلَقْ بَعْدُ، فَقُلْتُ: الشِّرَاءُ مِنَ الدَّهَاقِينِ؟ قَالَ: لَا يصْلُحُ إِلَّا أَنْ تُشْتَرَى مِنْهُمْ عَلَى أَنْ يصَيرَهَا لِلْمُسْلِمِينَ، فَإِذَا شَاءَ وَلِى الْأَمْرِ أَنْ يأْخُذَهَا أَخَذَهَا، قُلْتُ: فَإِنْ أَخَذَهَا مِنْهُ؟ قَالَ: يرُدُّ عَلَيهِ رَأْسَ مَالِهِ، وَ لَهُ مَا أَكَلَ مِنْ غَلَّتِهَا بِمَا عَمِلَ»[2].

زمين سواد از آنِ تمام مسلمين است آنها كه امروز هستند و آنكس كه در آينده مسلمان مى‌شود و مسلمانى كه پس از اين به دنيا خواهد آمد. گفتم: خريد زمين از دهقانان چگونه است؟ فرمود: درست نيست، مگر آنكه زمين را از آنان خريدارى كند تا آن را به مسلمين بازگرداند كه در اين صورت ولى امر اگر

[1] . همان، حديث 2.

[2] . همان، ج 17، ابواب عقد البيع، باب 21، ص 369، حديث 4.