2. كتاب التمهيد فى علوم القرآن نوشته آيت‌الله محمدهادى معرفت. اين كتاب حاوى مطالب ابتكارى فراوانى است و از برجسته‌ترين آثارى است كه در اين موضوع به نگارش در آمده است. اين كتاب در پنج جلد منتشر شده است.

3. كتاب بزرگ مواهب الرّحمان فى تفسير القرآن در حدود 25 جلد تأليف آيت‌الله العظمى سيد عبدالأعلى سبزوارى.

در دو دهه اخير يكى از مؤثرترين چهره‌هاى حوزه علميه كه از پيشتازان نوآورى در حوزه علميه به شمار مى‌آيد. استاد علامه آيت‌الله محمدتقى مصباح يزدى است، نامبرده با تأسيس دفتر همكارى حوزه و دانشگاه و سپس دانشكده باقرالعلوم و سرانجام مجتمع آموزشى امام خمينى (قدس سره)، زمينه تحقيقات اسلامى در موضوع علوم انسانى را فراهم ساخت و بدين ترتيب يكى از ابتكارى‌ترين نوآورى‌ها در زمينه موادّ درسى در حوزه‌هاى علمى شكل گرفت.

2. مدارس و شيوه‌هاى كلاس‌دارى‌

در گذشته شيوه كلاس‌دارى در حوزه‌هاى علميه منحصر به" حلقه‌هاى آزاد" بود. در اين شيوه تعدادى از محصّلين استاد مورد نظر خود را آزادانه انتخاب مى‌كنند و علاقه‌مندان در يكى از محل‌هاى مناسب نظير مساجد يا اطاق‌هاى مدارس علمى گرد استاد مورد نظر خود حلقه‌وار جمع مى‌شوند و از تدريس او بهره‌مند مى‌گردند.

اين شيوه كه از آن به" حلقه‌هاى آزاد" تعبير مى‌شود تاكنون نيز