اسم الکتاب : درآمدى بر عرفان اسلامى المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 22
يك لحظه
وجود داشته باشد. بر اين اساس، جهان هستى عبارت است از مجموعه چيزهايى كه هر لحظه
موجود و سپس نابود مىشوند و دوباره با هستى تازهاى موجود مىشوند و عمر هر
موجود، بيش از يك لحظه نيست.
بر
مبناى اين تفكر هستى، «بودن» نيست، بلكه «شدن» است. جهان هستى، عبارت است از
هستىهاى لحظهاى كه دركنار هم قرارگرفتهاند، اگرچه در تخيل، به صورت يك هستى به
هم پيوسته نمايان مىشود.
اين
تعارض ميان تفكر فلسفى و تفكرعرفانى نيز به وسيله صدرالمتالهين از بين رفت.
صدرالمتألهين با ابتكار نظريه «حركت جوهرى» اثبات كرد كه هستى در عين آنكه يكپارچه
و متصل است، پيوسته در حال دگرگونى و نو شدن است. وى هستى را وجود سيال مىداند؛
يعنى يك وجود متصل ومداوم و در حال شدن. بر اين اساس، بودن سيال، نه تنها منافاتى
با شدن ندارد، بلكه عين شدن است.
غايت
و غرض فيلسوف در فلسفهالهى عبارت است از: «صيرورة الإنسان عالماً عقليّاً مضاهياً
للعالم العينيّ»؛ يعنى آدمى از طريق شناخت كلى وجود، جهان هستى را در درون خود آن
چنانكه هست بشناسد و در نتيجه به جهانى عقلى مطابق و همانند جهان عينى تبديل شود.
گويى: «جهانى است بنشسته درگوشهاى».
امّا
غايت و غرض متكلم، اين است كه به اطمينان و يقين در اصول دين دست يابد و با شناخت
اصول دين بتواند از ضرر و خطرهايى كه ممكن است در نتيجه جهل و عدم معرفت اصول دين
دامنگير او شود رهايى يابد. او راه سعادت بشر را نيز در همين مىداند؛ يعنى
راهيابى به يقين و آرامش اعتقادى و دستيابى به امنيت ابدى و جاودان.
اسم الکتاب : درآمدى بر عرفان اسلامى المؤلف : اراکی، محسن الجزء : 1 صفحة : 22