2) اوضاع لغوى، مانند اعراف و رسوم اجتماعى در بين جوامع به تدريج و از سوى انسان‌هاى مختلفى وضع شده و از سوى ديگران پذيرفته شده و به كار گرفته شده‌اند و چون اين روند به تدريج بوده يعنى: اوّلًا: در بسيارى موارد وضع تعينى بوده است نه تعيينى و ثانياً: آنجا كه تعيينى بوده است نيز اند ك اند ك انجام گرفته و به طورى نبوده است كه به عنوان يك تحول دفعى جالب توجه يا يك حادثه غير منتظره يا حساسيت برانگيز در تاريخ ثبت شود بلكه نظير هزاران حادثه و رخداد روزانه ديگر در چرخه زندگى انسان‌ها جريان داشته، بدون آنكه توجه كسى را جلب كند تا به عنوان يك حادثه در تاريخ ثبت شود، و بر اين اساس، دست‌اندر كاران آن نيز نام و نشانشان بياد بماند؛ بلكه در حقيقت، وضع لغوى امروزه نيز به عنوان يك جريان مستمر زندگى انسان‌ها در حال حدوث و جريان است. امروزه نيز بشر در حال وضع لغوى تدريجى است كه پس از گذشت زمانى آثار آن در تغيير و تحول ادبيات جوامع مشهود و محسوس مى‌گردد، بدون آنكه قهرمانان اين تغيير و تحول نام و نشانى در مسير تغيير و تحول لغات از خود بجا بگذارند؛ زيرا قهرمانان آن هزاران انسانند نه يكى يا دو تا، و آن هم در يك فرايند زمانى ممتد؛ نه در يك لحظه مخصوص، تا سمع و نظر كسى را جلب كند و در گوش و ديده تاريخ و تاريخ نويسان درآيد.

نتيجه اينكه‌: وضع لغوى يك جريان هميشه روان جوامع بشرى است لكن به حسب نياز شتاب و كندى آن تغيير مى‌كند. در مقاطعى كه در زندگى بشر تحولات تازه فراوانى به سرعت رخ مى‌دهد، تحولات لغوى نيز شتاب تندى به‌خود مى‌گيرند، و در مواقعى كه زندگى بشر شاهد تحولات تازه و سريع فراوانى نيست و تغيير و دگرگونى در جامعه به كندى در جريان است، حركت وضع لغوى و به همراه آن تغيير و تحول زبان (بلكه به طور كلّى ابتكار ادبى كه خود شاخه‌اى از تحولات لغوى است) به كندى صورت مى‌گيرد. بنابر اين، وضع، يك مقوله صد در صد بشرى است البته، نظير همه ابتكارات و ابداعات بشرى قدرت خلّاقه الهى و دست تأييد و نور الهام ربانى در چارچوب قوانين جارى عالم خلقت، اساس و مبناى هر تحوّل و ابتكار و آفرينش نوين بوده و هست.